Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Trần Đình Liệu

PV: BHYT HSSV có ý nghĩa nhân văn sâu sắc trong việc chăm lo sức khỏe các thế hệ tương lai của đất nước. Đảng và Nhà nước đã có những chỉ đạo kịp thời trong thực hiện công tác này. Thưa Phó Tổng Giám đốc, ông có thể cho biết đôi nét về vấn đề này?

Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Trần Đình Liệu:

Do có sự ưu việt, thiết thực về quyền lợi, giàu tính nhân văn nên BHYT HSSV đã nhận được sự đồng tình, ủng hộ của toàn xã hội, sự quan tâm đặc biệt của Đảng, Chính phủ. Chỉ đạo của Đảng, Nhà nước đã nhấn mạnh vai trò, nhiệm vụ của các Bộ, ngành, chính quyền các cấp trong thực hiện chính sách BHYT HSSV.

Nghị quyết số 21-NQ/TW của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác BHXH, BHYT giai đoạn 2012- 2020 đã nêu rõ quan điểm chỉ đạo về phát triển BHYT HSSV như sau: cần mở rộng chính sách hỗ trợ của Nhà nước đối với một số nhóm tham gia các loại hình BHXH, BHYT, trong đó có HSSV. Đề án thực hiện lộ trình BHYT toàn dân đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt (ngày 29/3/2013) cũng yêu cầu tăng tỉ lệ bao phủ BHYT đối với nhóm HSSV thông qua một loạt các giải pháp như: Xác định trách nhiệm của nhà trường trong phối hợp thực hiện pháp luật về BHYT, quyền lợi về KCB và chăm sóc sức khỏe, các hình thức xử phạt vi phạm hành chính về BHYT; công tác chăm sóc sức khỏe học đường; nghiên cứu việc nâng mức hỗ trợ đóng BHYT của HSSV từ ngân sách nhà nước lên tối thiểu 50% mức đóng BHYT; phát triển và nâng cao chất lượng y tế trường học, đội ngũ nhân viên y tế trường học; tăng cường đầu tư cơ sở vật chất để bảo đảm các trường học đều có phòng y tế theo quy định, hoạt động hiệu quả, có chất lượng, đáp ứng yêu cầu CSSKBĐ cho HSSV; xây dựng kế hoạch phát triển BHYT đối với HSSV của nhà trường, đưa tiêu chí về tỉ lệ tham gia BHYT là một trong các tiêu chí đánh giá thi đua của các Sở GD-ĐT, các nhà trường…

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT (có hiệu lực từ 1/1/2015) quy định nhiệm vụ phát triển BHYT HSSV cụ thể cho cả ngành GD-ĐT, chính quyền các cấp... Trong Chỉ thị số 05/CT-TTg ngày 2/4/2015 về tăng cường thực hiện chính sách BHXH và BHYT, Chính phủ cũng chỉ rõ Bộ GD-ĐT chủ trì phối hợp Bộ Y tế, BHXH Việt Nam tổ chức thực hiện mở rộng BHYT HSSV, đảm bảo đạt 100% HSSV tham gia BHYT. Mới đây, tại Quyết định số 1167/QĐ-TTg ngày 28/6/2016 về việc điều chỉnh giao chỉ tiêu thực hiện BHYT giai đoạn 2016 -2020, Thủ tướng Chính phủ quán triệt phải đẩy mạnh thực hiện BHYT HSSV. Theo đó giao Bộ GD-ĐT, Bộ LĐ-TB&XH chỉ đạo xây dựng kế hoạch thực hiện BHYT cho HSSV, đảm bảo đến năm 2017 có 100% HSSV tham gia BHYT.

Như vậy, từ định hướng chỉ đạo đến các văn bản pháp lý liên quan đến BHYT HSSV đã được Đảng, Nhà nước ban hành đầy đủ, thể hiện sự nhất quán trong chủ trương thực hiện BHYT HSSV là bước đi quan trọng trong hoàn thành mục tiêu BHYT toàn dân ở nước ta.

Ảnh minh họa.

PV: Xin ông cho biết, một số kết quả thực hiện công tác BHYT HSSV trong thời gian vừa qua?

Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Trần Đình Liệu:

Trong các năm qua, công tác BHYT HSSV luôn được tổ chức thực hiện hiệu quả với sự phối hợp giữa Ngành BHXH, Giáo dục và Đào tạo, Y tế.

Tỉ lệ HSSV tham gia BHYT tăng dần qua các năm, năm học 2010 - 2011, toàn quốc mới chỉ có gần 70% HSSV tham gia BHYT; năm học 2012 - 2013, khoảng 80%, năm học 2013 - 2014 là 85%; năm học 2014 - 2015, tỉ lệ này là 88,5% tương ứng với gần 14,82 triệu HSSV có thẻ BHYT; năm học 2015 - 2016, tỉ lệ HSSV tham gia BHYT đạt 90,5%, tương ứng khoảng 15,6 triệu em; năm học 2016 - 2017, tỉ lệ HSSV tham gia BHYT đã đạt 92,5%, tương ứng khoảng 15,9 triệu em

Đạt được kết quả đó là nhờ sự nỗ lực cố gắng của Ngành BHXH, Giáo dục và Đào tạo, Y tế, Ban Giám hiệu và đội ngũ giáo viên, cán bộ y tế trường học trên khắp cả nước. Theo sự chỉ đạo từ BHXH Việt Nam, hàng năm BHXH các tỉnh, thành phố đều chủ động tiến hành ký kết chương trình phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo, thành lập Ban chỉ đạo thực hiện, đưa ra các chỉ tiêu phấn đấu cụ thể với Phòng Giáo dục và Đào tạo các huyện, các trường học trên địa bàn.

Từ khi thực hiện Luật BHYT đến nay, cùng với số thu BHYT HSSV tăng đều qua các năm, số kinh phí trích lại từ tiền thu BHYT dành cho y tế học đường cũng tăng lên đáng kể. BHYT HSSV đã phát huy hiệu quả thiết thực với công tác chăm sóc sức khỏe học đường. Kinh phí chăm sóc sức khỏe ban đầu cho HSSV (thực hiện theo Thông tư liên tịch số 09/2009/TTLT-BYT-BTC) luôn được cơ quan BHXH chuyển đến kịp thời, tạo nguồn lực quan trọng phát triển y tế trường học.

BHYT cũng thực sự là chỗ dựa với bản thân mỗi em học sinh cũng như gia đình, giúp các em yên tâm học hành, vượt qua khó khăn bệnh tật. Trung bình mỗi năm có hàng triệu lượt HSSV tham gia BHYT được Quỹ BHYT chi trả chi phí khám, chữa bệnh khi gặp rủi ro, đau ốm. Có nhiều trường hợp HSSV mắc các bệnh nan y, chi phí chữa trị lên tới hàng trăm triệu đồng cũng được Quỹ BHYT chi trả, giúp các em có cơ hội điều trị bệnh tật.

Ảnh minh họa.

PV: BHXH Việt Nam giữ vai trò thực hiện chính sách BHYT, trong đó có BHYT HSSV. Xin ông cho biết, việc thực hiện chính sách BHYT HSSV đang còn gặp những khó khăn gì?

Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Trần Đình Liệu:

Bên cạnh những chuyển biến tích cực, công tác BHYT HSSV cũng còn không ít những khó khăn, tồn tại, hạn chế nhất định.

Công tác mở rộng đối tượng tham gia BHYT HSSV vẫn còn một số hạn chế nhất định. Tại một số tỉnh, thành phố tỷ lệ tham gia của nhóm này vẫn còn thấp hơn nhiều so với tỷ lệ bình quân chung của cả nước. Bên cạnh nguyên nhân do một bộ phận HSSV và phụ huynh chưa nhận thức đầy đủ, sâu sắc về tính ưu việt, nhân văn, sự cần thiết của BHYT thì nguyên nhân do tổ chức thực hiện của các cơ quan liên quan chưa thật tốt. Một số cơ quan BHXH chưa thật sự sâu sát trong quá trình triển khai, do vậy chưa tham mưu kịp thời và hiệu quả cho cấp ủy, chính quyền địa phương trong chỉ đạo thực hiện công tác này. Một số Sở Giáo dục và Đào tạo các tỉnh, Phòng Giáo dục và đào tạo các huyện, quận chưa nhận thức đầy đủ về trách nhiệm chỉ đạo triển khai BHYT học sinh tại các nhà trường, chưa quan tâm thích đáng đến công tác y tế trường học. Tại một số cơ sở giáo dục bậc đại học, cao đẳng, chỉ liệt kê số tiền đóng BHYT HSSV vào các khoản thu đầu năm học mà thiếu đi công tác tuyên truyền, vận động, giáo dục ý thức chấp hành pháp luật BHYT cho HSSV… Tỷ lệ tham gia BHYT của học sinh phổ thông cao hơn so với sinh viên. Chủ yếu là sinh viên năm thứ nhất tham gia BHYT, còn các năm sau có sự “hụt” đi đáng kể trong khối này.

Mặc dù được Nhà nước hỗ trợ 30% mức đóng BHYT, nhưng vẫn còn 7,5% HSSV chưa tham gia. Tỉ lệ HSSV tham gia BHYT chưa đồng đều và chưa đạt yêu cầu theo quy định bắt buộc của Luật BHYT.

Một điểm lưu ý, hiện nay Thông tư liên tịch số 41/2014/TTLT-BYT-BTC hướng dẫn thực hiện BHYT thì thẻ BHYT của HS lớp 12 chỉ có thời hạn sử dụng đến ngày cuối của tháng kết thúc năm học. Thời kiểm kết thúc năm học là 31/5, đã tạo khoảng trống, nếu muốn tham gia thì tham gia BHYT theo hộ gia đình, tuy nhiên tỷ lệ tham gia theo hộ gia đình rất ít cũng đã ảnh hưởng đến quyền lợi của HSSV về thời gian tham gia BHYT liên tục.

PV: Thưa ông, để khắc phục những khó khăn trong công tác BHYT HSSV, ngành BHXH đã triển khai những giải pháp gì?

Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Trần Đình Liệu:

Với mục tiêu quyết tâm 100% HSSV tham gia BHYT, góp phần thực hiện BHYT toàn dân, BHXH Việt Nam đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp.

Ngành BHXH phối hợp chặt chẽ với ngành Giáo dục và Đào tạo thực hiện một số nội dung: Giao chỉ tiêu tham gia BHYT của HSSV đối với từng cơ sở giáo dục; đưa tiêu chí về tỷ lệ tham gia BHYT HSSV là một trong các tiêu chí đánh giá, phân loại tổ chức cơ sở Đảng, đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ và việc chấp hành pháp luật của HSSV; Thực hiện thu BHXH HSSV đúng quy định, đối với sinh viên mới nhập học, học sinh chuyển cấp mới vào lớp 1 thực hiện thu BHYT HSSV của những tháng còn lại năm 2017. Tiếp tục thực hiện phương thức thu phí BHYT linh hoạt để giảm nhẹ số tiền đóng góp của phụ huynh học sinh đầu năm học, cụ thể:

+ Đối với sinh viên mới nhập học, học sinh chuyển cấp, mới vào lớp 1 thực hiện thu phí BHYT học sinh sinh viên của những tháng còn lại năm 2017.

+ Đối với học sinh, sinh viên đã thực hiện thu theo năm tài chính thì tiếp tục thực hiện thu vào cuối năm 2017: cơ sở giáo dục thu tiền đóng phần thuộc trách nhiệm phải đóng của học sinh, sinh viên 6 tháng hoặc một năm một lần nộp vào quỹ BHYT. Chỉ thực hiện thu phí BHYT một lần nếu học sinh, sinh viên có nguyện vọng và tự nguyện đóng.

Ảnh minh họa.

Tham mưu cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương tiếp tục quan tâm, tăng cường chỉ đạo việc thực hiện công tác BHXH, BHYT nói chung và BHYT học sinh, sinh viên nói riêng trên địa bàn. Kiên quyết không khen thưởng đối với các nhà trường nếu chưa hoàn thành tỷ lệ HSSV tham gia BHYT.

BHXH Việt Nam tiếp tục chỉ đạo BHXH các tỉnh, thành phố tiếp tục nêu cao tính chủ động trong công tác tham mưu với cấp ủy, chính quyền các cấp trong lãnh đạo, chỉ đạo công tác BHYT HSSV; Đề nghị với HĐND tỉnh đưa nội dung thực hiện chính sách BHYT nói chung, tỷ lệ bao phủ BHYT HSSV nói riêng vào Nghị quyết phát triển kinh tế-xã hội hàng năm của địa phương. Trên cơ sở đó, tiếp tục tham mưu với UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đưa mục tiêu, kế hoạch phát triển BHYT HSSV vào chỉ tiêu chương trình phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, thành phố, có văn bản chỉ đạo các trường thực hiện chính sách BHYT HSSV; đồng thời với sự chỉ đạo quyết liệt của ngành GD-ĐT đặc biệt là việc giao chỉ tiêu tham gia BHYT cho từng cơ sở giáo dục, đưa tỷ lệ HSSV tham gia BHYT thành một trong các chỉ tiêu đánh giá, phân loại tổ chức cơ sở Đảng; đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ và việc chấp hành pháp luật của HSSV; phối hợp với Đoàn TNCS Hồ Chí Minh vận động HSSV; phân loại HSSV chưa tham gia BHYT theo hộ gia đình để phối hợp với nhà trường vận động tham gia BHYT; thực hiện nghiêm túc tiêu chí phát triển BHYT trong chương trình phát triển nông thôn mới; chỉ đạo các sở, ban, ngành, UBND cấp huyện, xã trong phạm vi nhiệm vụ quyền hạn của mình thực hiện nghiêm túc, đầy đủ các quy định của Luật BHYT, đặc biệt là quy định về trách nhiệm của các cấp, các ngành, nhất là Ngành Giáo dục và Đào tạo trong tổ chức thực hiện chính sách BHYT đối với HSSV.

Bên cạnh đó, đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến pháp luật về BHYT HSSV.Công tác tuyên truyền cần được thực hiện bằng nhiều hình thức đa dạng, phong phú, qua nhiều kênh thông tin. Tiếp tục đổi mới nội dung tuyên truyền, vận động, giáo dục nhằm nâng cao nhận thức của phụ huynh và HSSV về ý nghĩa, tầm quan trọng của BHYT HSSV và nghĩa vụ của mỗi người dân trong tham gia BHYT và thực hiện chính sách BHYT cho con, em mình. Thống nhất nhận thức rằng tham gia BHYT HSSV để đảm bảo ổn định về mặt tâm lý, sức khỏe và ổn định tài chính của gia đình khi các em không may gặp rủi ro, bởi rủi ro có thể xảy ra bất kỳ lúc nào. Khi đó, BHYT sẽ đảm bảo chi phí chữa trị cho các em theo hạn mức quy định của nhà nước.

Đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền rộng rãi trong HSSV về chính sách BHYT, làm chuyển biến và nâng cao hiểu biết về tính ưu việt của chính sách BHYT đối với việc chăm sóc và bảo vệ sức khỏe cho các em ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường, coi việc tham gia BHYT không chỉ là thực hiện quyền mà cả nghĩa vụ công dân. Thông qua BHYT, các em sẽ học được cách đồng cảm với những người không may gặp rủi ro về sức khỏe xung quanh, được chia sẻ sự đóng góp của mình cho những người cần đến sự hỗ trợ từ quỹ BHYT. Điều đó góp phần hình thành nhân sách sống tốt có trách nhiệm với bản thân, gia đình và xã hội. Ngoài ra, đối với vướng mắc về chính sách, BHXH Việt Nam đề nghị Bộ Y tế, Bộ Tài chính tháo gỡ như cho phép HS lớp 12 được cấp thẻ đến 30/9...

Ảnh minh họa.

PV: Năm học 2017 - 2018 đã bắt đầu, ông có thể cho biết một số điểm mới trong công tác BHYT HSSV năm nay, qua đó thể hiện sự đột phá mới trong quản lý, triển khai của Ngành BHXH?

Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Trần Đình Liệu:

BHXH Việt Nam vừa ban hành Quyết định số 595/QĐ-BHXH về việc ban hành Quy trình thu BHXH, BHYT, BH thất nghiệp, cấp sổ BHXH, thẻ BHYT, trong đó có nhiều đột phá mới trong quản lý, rút ngắn thời gian thực hiện các thủ tục hành chính về thu, nộp BHXH, BHYT, đặc biệt quy định người tham gia BHXH, BHYT được cấp mã số BHXH là số định danh duy nhất để cấp sổ BHXH, thẻ BHYT và giải quyết chế độ BHXH, BHYT.

Theo đó, đối với mỗi người tham gia BHYT, gồm cả HSSV được cấp 01 mã số BHXH để sử dụng trong quá trình kê khai tham gia BHYT, hưởng BHYT và được sử dụng, gắn bó với các em không chỉ trong thời gian học tại nhà trường mà sẽ theo sát các em trong cả quá trình trưởng thành và suốt cuộc đời. Để đáp ứng yêu cầu quản lý, tạo điều kiện thuận lợi cho Nhà trường, HSSV khi tham gia BHYT, cơ quan BHXH sẽ đến phổ biến và hướng dẫn Nhà trường và HSSV lập danh sách cấp thẻ BHYT theo mã số BHXH:

- Đối với HSSV đã được cấp mã số BHXH: Nhà trường ghi mã số BHXH vào các mẫu biểu tương ứng do cơ quan BHXH cung cấp.

- Đối với học sinh đầu cấp (lớp 1, lớp 6, lớp 10) và sinh viên năm thứ nhất, chưa có mã số BHXH, khi tham gia BHYT, nhà trường hướng dẫn HSSV kê khai chính xác, đầy đủ thông tin vào Tờ khai tham gia, điều chỉnh thông tin (Mẫu TK1-TS) ban hành kèm theo Quyết định số 595/QĐ-BHXH ngày 14/4/2017 của Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam

- Đối với HSSV còn lại, cơ quan BHXH sẽ gửi mẫu kê khai bổ sung đến những HSSV còn thiếu thông tin để cơ quan BHXH cập nhật bổ sung và cấp mã số BHXH cho HSSV.

- Sau khi có mã số BHXH, nhà trường lập danh sách tham gia BHYT và ghi mã số BHXH vào danh sách đối với từng HSSV để được cơ quan BHXH cấp thẻ BHYT theo mã số BHXH được cấp.

- HSSV báo lại mã số BHXH cho cơ quan BHXH khi tiếp tục đăng ký tham gia BHYT hoặc giải quyết chế độ BHYT./.

Đó là một số công việc phát sinh, rất cần sự phối hợp vào cuộc tích cực của Nhà trường và HSSV để việc hoàn thiện thông tin người tham gia được đầy đủ, kịp thời góp phần hoàn thiện việc ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý của ngành BHXH.

PV: Trân trọng cảm ơn Phó Tổng Giám đốc!