Từ trước đến nay, đa số người dân, khi ốm hoặc ốm nặng mới đi mua BHYT. Việc quy định tham gia BHYT theo hộ gia đình là để khắc phục tình trạng nhiều gia đình chỉ chọn mua BHYT cho những người ốm, người bị bệnh mãn tính, chưa có ý thức mua cho toàn bộ thành viên trong gia đình để phòng khi ốm đau và chia sẻ rủi ro cho người khác. Như vậy, mục đích chia sẻ rủi ro của bảo hiểm chưa đạt được.

Theo quy định mới, tất cả các thành viên trong gia đình phải tham gia BHYT, trừ những người đã tham gia BHYT theo hình thức khác. Khi mua thẻ BHYT theo hộ gia đình, người thứ nhất đóng tối đa bằng 4,5% mức lương cơ sở, người thứ hai, thứ ba, thứ tư đóng lần lượt bằng 70%, 60%, 50% mức đóng của người thứ nhất, từ người thứ 5 trở đi đóng bằng 40% mức đóng của người thứ nhất. Trong quá trình thực hiện, trên thực tế, một số người dân đã có thẻ BHYT tự nguyện năm 2014, khi hết thời hạn sử dụng có nhu cầu mua thẻ BHYT năm 2015, thì vướng mắc quy định toàn bộ các thành viên trong hộ gia đình phải tham gia BHYT; trước thực tế này, Bảo hiểm xã hội Việt Nam có văn bản số  777/BHXH-BT ngày 12/03/2015 tháo gỡ vướng mắc cho Bảo hiểm xã hội địa phương. Theo đó, những người đã tham gia BHYT từ trước 1/1/2015 và có nhu cầu tham gia tiếp, vẫn có thể tham gia BHYT theo hình thức cá nhân. Với trường hợp các hộ gia đình đã tham gia BHYT, có người tham gia BHYT tự đóng 100% mức đóng, nếu sau ngày 1/1/2015 tiếp tục tham gia BHYT thì thực hiện cho cá nhân người đó hoặc theo hộ gia đình; những người còn lại chưa tham gia BHYT thì khi mua BHYT bắt buộc thực hiện theo hộ gia đình.

Trong thời gian chờ Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn lập danh sách tham gia BHYT theo hộ gia đình, từ ngày 01/01/2015 đến ngày 01/10/2015 khi hộ gia đình tham gia BHYT thì lập theo biểu Mẫu D01-HGĐ (quy định tại công văn 777/BHXH-BT ngày 12/03/2015 của Bảo hiểm xã hội Việt Nam về việc hướng dẫn một số nội dung về thu BHYT).

Các đại lý thu khi nhận bản thống kê thành viên hộ gia đình tham gia BHYT (Mẫu D01-HGĐ) không yêu cầu xuất trình Sổ Hộ khẩu hoặc không yêu cầu bản sao Sổ Hộ khẩu của hội gia đình tham gia BHYT.

Như vậy, nút thắt của việc tham gia BHYT theo hộ gia đình đã được mở, hy vọng số người tham gia BHYT trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng đạt 70% dân số theo chỉ tiêu Nghị Quyết Hội đồng nhân dân tỉnh đã đề ra.

Trần Sơn