Thay mặt nhóm nghiên cứu Đề án, đồng chí Mai Xuân Nam, Phó Trưởng Ban Kiểm tra BHXH Việt Nam báo cáo tóm tắt Đề án: Trong thời gian qua tình trạng vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT có chiều hướng gia tăng và ngày càng phức tạp, từ năm 2007 - 2011 toàn Ngành đã tiến hành kiểm tra tại 23.581 đơn vị, phát hiện hầu hết những đơn vị sử dụng lao động và các cơ sở khám, chữa bệnh BHYT có các hành vi vi phạm, lạm dụng Quỹ BHXH, BHYT, thu hồi trên 173 tỷ đồng và đề nghị truy đóng cho trên 280.000 lao động thuộc đối tượng phải tham gia BHXH, BHYT bắt buộc. Tình trạng nợ đọng BHXH càng tăng cao (năm 2007 số nợ BHXH, BHYT là 1.734 tỷ đồng đến năm 2011 đã là 6.420 tỷ đồng bằng 370,2%) dẫn đến hàng trăm nghìn lao động không được hưởng các chế độ BHXH, BHYT, BHTN kịp thời; mức độ vi phạm không chỉ dừng lại ở mức xử phạt hành chính mà trong một số trường hợp đến mức phải truy cứu trách nhiệm hình sự. Trong khi đó, lực lượng thanh tra mỏng; việc phối hợp giữa các cơ quan liên quan chưa chặt chẽ, chưa hiệu quả; chế tài xử phạt chưa đủ mạnh; việc thực thi pháp luật BHXH, BHYT chưa nghiêm. Theo quy định, BHXH Việt Nam chỉ có chức năng kiểm tra mà không có chức năng thanh tra, xử lý vi phạm trong việc thực hiện chính sách pháp luật về BHXH, BHYT đối với các tổ chức, cá nhân, đơn vị sử dụng lao động và các cơ sở khám, chữa bệnh, dẫn đến khó khăn trong xử lý vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT. Từ năm 2007-2011, BHXH Việt Nam đề nghị xử phạt hành chính 4.582 đơn vị tới các cơ quan chức năng có thẩm quyền (bao gồm UBND các cấp, Thanh tra Lao động – Thương binh và Xã hội và Thanh tra Y tế) nhưng mới chỉ xử phạt được 684 đơn vị vi phạm về BHXH, BHYT. Vì vậy, để đảm bảo quyền lợi của người tham gia BHXH, BHYT; ngăn ngừa, hạn chế việc vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT của các tổ chức, cá nhân, đơn vị sử dụng lao động và cơ sở khám, chữa bệnh thì việc giao BHXH Việt Nam thực hiện chức năng thanh tra là hết sức cần thiết.

Đồng chí Trần Văn Luận, Phó Vụ trưởng Vụ BHXH, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, Ủy viên nhận xét 1 đánh giá: Đề án được nghiên cứu công phu, nghiêm túc, tham khảo nhiều ý kiến các cơ quan, ban, ngành và các chuyên gia trong quá trình xây dựng và hoàn thiện; Đề án đã phân tích, đánh giá được thực trạng hoạt động thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT; các giải pháp đưa ra đầy đủ, có tính khả thi. Đồng chí Phó Vụ trưởng cũng trao đổi với nhóm tác giả một số nội dung có thể tiếp tục phát triển để Đề án có tính thuyết phục, đó là bổ sung thêm thực trạng tình hình tham gia BHXH, BHYT và giải quyết chế độ BHXH, BHYT để khái quát một cách tổng thể tầm quan trọng và chức năng, nhiệm vụ to lớn của Ngành BHXH hiện nay và trong tương lai…

Đồng chí Nghiêm Trần Dũng, Phó Vụ trưởng Vụ BHYT, Bộ Y tế, Ủy viên nhận xét 2 cho rằng: Mục tiêu, kiến nghị, đề xuất nêu trong Đề án hợp lý, có tính khả thi cao. Đồng chí cũng góp ý cho nhóm tác giả một số nội dung như, cần bổ sung các văn bản pháp luật có liên quan đến chức năng kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT của một số nước trên thế giới; bổ sung phần kinh phí thực hiện các hoạt động của Đề án…

Đồng thuận với đánh giá của 02 Ủy viên nhận xét, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Đỗ Văn Sinh kết luận: Trong thời gian tới nhóm tác giả cần bổ sung thực trạng tham gia BHXH, BHYT và giải quyết chế độ BHXH; khái quát nhiệm vụ, chức năng của BHXH Việt Nam, phân tích rõ việc chưa được giao chức năng thanh tra; bổ sung thêm kinh nghiệm thực hiện chức năng thanh, kiểm tra về BHXH, BHYT của một số nước trên thế giới, có văn bản pháp luật kèm theo để phân tích, chứng minh; bổ sung Dự thảo Quyết định của Thủ tướng giao BHXH Việt Nam thực hiện thí điểm chức năng thanh tra, xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực BHXH, BHYT… Nhóm tác giả cần đẩy mạnh việc hoàn thiện Đề án, đặc biệt việc thực hiện thí điểm để có đánh giá, tổng kết. Đề án cần hoàn thành trước khi Luật BHXH, BHYT được trình Quốc hội sửa đổi, bổ sung vào năm 2013. Đề án được Hội đồng nghiệm thu bỏ phiếu đánh giá đạt loại khá /.

Nguồn TC BHXH