Cùng tham dự hội thảo còn có đại diện Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội, Văn phòng Quốc hội, Tổng LĐLĐ Việt Nam, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, Thanh tra Bộ LĐ-TB&XH và một số vụ, ban nghiệp vụ thuộc BHXH Việt Nam...

Phó Tổng Giám đốc Đào Việt Ánh phát biểu khai mạc Hội thảo

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Đào Việt Ánh cho biết, các chính sách an sinh xã hội ở Việt Nam luôn được đặc biệt quan tâm, là yếu tố quan trọng góp phần thực hiện công bằng xã hội, ổn định chính trị và phát triển bền vững. Theo đó, hệ thống an sinh xã hội được thiết kế đồng bộ, đa tầng, với trụ cột chính là BHXH, BHYT, BH thất nghiệp. Đến nay, hệ thống an sinh xã hội, trong đó có BHXH đã có bước phát triển nhanh, với trên 76 triệu người tham gia BHXH, BHYT, BH thất nghiệp-chiếm trên 82% dân số cả nước.

Tuy nhiên, hiện nay, chính sách BHXH, BHYT, BH thất nghiệp cũng còn một số tồn tại, hạn chế. Đơn cử: Diện bao phủ BHXH mới chỉ đạt trên 20% dân số và vẫn còn khoảng cách lớn so với mục tiêu của Nghị quyết 21-NQ/TW của Bộ Chính trị; diện bao phủ BHYT đã đạt 82% dân số, nhưng gặp nhiều khó khăn trong việc duy trì bền vững; tình trạng trốn đóng, nợ đóng BHXH còn phổ biến, trong đó nhiều DN nợ tới hàng trăm tỉ đồng, gây ảnh hưởng đến quyền lợi của NLĐ; hiệu quả công tác thanh tra, kiểm tra chưa cao, chưa tạo được sự chuyển biến trong ý thức chấp hành pháp luật của nhiều DN...

Giám đốc ILO tại Việt Nam- ông Chang Hee Lee phát biểu tại Hội thảo

Theo quy định của Luật BHXH 2014, từ tháng 6/2016, BHXH Việt Nam có chức năng thanh tra chuyên ngành đóng BHXH. BHXH Việt Nam cũng xác định công tác thanh tra, kiểm tra là phương thức quản lý hữu hiệu, với chế tài xử phạt phải đủ mạnh để tác động đến hành vi của đối tượng. Đặc biệt, công tác thanh tra, kiểm tra không chỉ giúp phát hiện, thu hồi nợ BHXH, mà quan trọng hơn là nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách để bảo đảm quyền lợi cho NLĐ theo đúng quy định của Hiến pháp 2013.

Đồng quan điểm, ông Chang Hee Lee- Giám đốc ILO tại Việt Nam cũng khẳng định, tình trạng trốn tránh trách nhiệm đóng nộp BHXH còn phổ biến ở Việt Nam và là điều không chấp nhận được. Do đó, cán bộ làm công tác thanh tra, kiểm tra cần đóng vai trò quan trọng trong việc xác định cũng như báo cáo, giải quyết tranh chấp liên quan đến việc tuân thủ các quy định pháp luật về BHXH, BHYT, BH thất nghiệp. Đặc biệt, Luật BHXH 2014 đã giao chức năng thanh tra đóng nộp cho BHXH Việt Nam, thì vai trò của cán bộ thanh tra ngày càng được ghi nhận.

Hội thảo về tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra BHXH

Cũng theo ông Chang Hee Lee, lực lượng thanh tra lao động ở Việt Nam mới chỉ đáp ứng 1/5 nhu cầu. Cả nước có trên 492 cán bộ thanh tra và mỗi cán bộ phải phụ trách theo dõi 100.000 lao động. Trong khi đó, ILO khuyến nghị các nước đang phát triển cứ 1 cán bộ thanh tra phụ trách từ 1.000- 2.000 lao động; còn với những nước phát triển thì tỉ lệ này sẽ cao hơn… “Để giải quyết thách thức này, BHXH Việt Nam đã tổ chức đào tạo nghiệp vụ cho trên 1.500 cán bộ làm công tác thanh tra và ILO đã đề xuất hỗ trợ BHXH Việt Nam đánh giá những bất cập trong chức năng thanh tra, kiểm tra BHXH; đồng thời sẽ khuyến nghị giải pháp cải thiện để đảm bảo an sinh xã hội cho mọi người dân”- ông Chang Hee Lee nhấn mạnh.

Nhận định về những khó khăn trong tổ chức thực hiện chức năng thanh tra, kiểm tra của cơ quan BHXH, ông Trần Đức Long- Vụ trưởng Vụ Thanh tra- Kiểm tra (BHXH Việt Nam) cho biết: Những chế tài xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực BHXH, BHYT, BH thất nghiệp còn thấp. Số đơn vị phối hợp thanh kiểm tra hằng năm chưa nhiều và chưa thường xuyên; tình trạng trốn đóng, nợ đóng BHXH có xu hướng tăng theo các năm; công tác thanh kiểm tra mới chỉ dừng ở phát hiện, kiến nghị; còn việc thực thi kết luận thanh tra còn hạn chế....

Về giải pháp nâng cao hiệu quả công tác thanh tra, ông Paguman Singh- chuyên gia quốc tế của ILO cũng cho rằng, bên cạnh các biện pháp nâng cao tính tuân thủ pháp luật, cần đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến tới người SDLĐ về lợi ích của việc tham gia BHXH; công khai trước dư luận về hành vi vi phạm; người SDLĐ cung cấp thông tin về việc đóng BHXH cho NLĐ; linh hoạt điều chỉnh tỉ lệ đóng nộp BHXH khi kinh tế bị suy thoái; NLĐ phải nắm rõ được quyền lợi của mình. “Đặc biệt, cần có biện pháp xử phạt tức thời đối với người SDLĐ không tuân thủ quy định BHXH, BHYT, BH thất nghiệp. Đồng thời, việc tăng độ bao phủ BHXH cũng như tuân thủ quy định pháp luật không chỉ là trách nhiệm của BHXH Việt Nam, mà còn là trách nhiệm của toàn xã hội, nên cần phải có sự phối hợp chặt chẽ của các bên liên quan…”- ông Paguman Singh khuyến nghị.

Nguồn baobaohiemxahoi.vn