Tiếp cận nghèo đa chiều sẽ giúp người nghèo ổn định cuộc sống

Chuẩn nghèo mới dựa trên 5 tiêu chí

Ở nước ta, thời gian qua chuẩn nghèo, tỷ lệ nghèo và xác định đối tượng nghèo hoàn toàn dựa vào các tiêu chí thu nhập, trong đó chuẩn nghèo được xác định theo phương pháp "chi phí cho các nhu cầu cơ bản”. Thế nhưng, cách tiếp cận theo thu nhập với tính đa chiều của nghèo đói. Xuất phát từ thực tế này, Chính phủ đã giao Bộ LĐTB&XH phối hợp các bộ, ngành liên quan nghiên cứu xây dựng Đề án tổng thể về đổi mới phương pháp tiếp cận nghèo đói ở Việt Nam từ đơn chiều sang đa chiều, trình Chính phủ xem xét vào cuối năm 2014.

Theo ông Ngô Trường Thi, Chánh văn phòng quốc gia giảm nghèo Bộ LĐTB&XH, nhu cầu người nghèo không chỉ có ăn, mà còn cần tiếp cận các nhu cầu thiết yếu cho cuộc sống như y tế, giáo dục, trợ giúp pháp lý. Nghèo đa chiều đã được Việt Nam thực hiện trong những năm qua. Tuy nhiên, công tác giảm nghèo chưa thực sự mang lại hiệu quả như mong muốn do thiếu phương pháp đo lường nghèo. Theo đó, cách tiếp cận nghèo đa chiều tại Việt Nam sẽ được tiếp cận theo quyền, nhằm đáp ứng những nhu cầu cơ bản của con người chứ không đơn thuần dựa vào thu nhập. Các nhu cầu cơ bản này được coi là quan trọng ngang bằng nhau và không thể thay thế.

Cũng theo ông Ngô Trường Thi trong giai đoạn 2015-2020, chuẩn nghèo đa chiều được xác định theo 5 chiều. Theo đó, một hộ gia đình được coi là hộ nghèo đa chiều nghiêm trọng nếu thiếu từ ½ tổng số nhu cầu cơ bản trở lên. Nếu hộ gia đình thiếu từ 1/3 đến ½ tổng số nhu cầu cơ bản sẽ là hộ nghèo đa chiều. Một hộ gia đình được coi là hộ cận nghèo đa chiều nếu hộ gia đình thiếu từ 1/5 đến 1/3 tổng số nhu cầu cơ bản.

"Chuẩn nghèo đa chiều với hộ gia đình sẽ không thay đổi trong thời gian nhất định, không phụ thuộc vào ngân sách có sẵn hay khi thay đổi mục tiêu hay tình hình thay đổi do tác động chính sách. Để phù hợp với bối cảnh kinh tế - xã hội và khả năng cân đối ngân sách, có thể quy định chuẩn cận nghèo đa chiều và chuẩn nghèo đa chiều nghiêm trọng.

Tiến tới đảm bảo mức sống toàn diện cho người nghèo

Trước phương pháp tiếp cận nghèo đa chiều dựa trên 5 tiêu chí, ý kiến nhiều địa phương cho rằng nghèo đa chiều được đo lường sẽ cho thấy sự thiếu hụt chung của từng cộng đồng, khu vực, theo đó các nhà hoạch định chính sách có thể thiết lập thứ tự ưu tiên trong việc đầu tư cơ sở hạ tầng, y tế, giáo dục… Đặc biệt, thông tin về tình trạng nghèo đa chiều cũng giúp theo dõi tiến trình giảm nghèo và đánh giá tác động của các chính sách giảm nghèo và phát triển xã hội qua thời gian giữa các vùng, các nhóm dân cư để điều chỉnh cho phù hợp.

heo bà Phạm Minh Thu, Viện Khoa học Lao động và Xã hội,  không có một quy định cố định nào về một chuẩn nghèo. Việc lựa chọn chuẩn nghèo nào sẽ phụ thuộc vào thảo luận và thống nhất giữa các nhà hoạch định chính sách và các bên liên quan. Tuy nhiên, nghèo là một hiện tượng đa chiều do đó tình trạng nghèo cần được nhìn nhận là sự thiếu hụt và không thỏa mãn các nhu cầu cơ bản của con người.

Đồng quan điểm, ông Đỗ Mạnh Hùng - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề Xã hội của Quốc hội cũng cho rằng, chuẩn nghèo đa chiều phải đảm bảo hai yêu cầu là mức sống tối thiểu và khả năng tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản. "Đối với người nghèo chuẩn nghèo đa chiều khi được áp dụng sẽ đảm bảo mức sống toàn diện hơn, không chỉ lo bữa ăn, lo áo mặc mà còn các yếu tố khác như giáo dục, chăm sóc sức khỏe và cả quyền được tiếp cận thông tin cũng như điều kiện sống về nhà ở, nguồn nước sinh hoạt…”, ông Đỗ Mạnh Hùng nhấn mạnh.

Dự kiến, Bộ LĐTB&XH sẽ trình Thủ tướng Chính phủ ban hành các tiêu chí chuẩn nghèo đa chiều, nghèo thu nhập vào quý 1-2015 và tiến hành điều tra, xác định các đối tượng nghèo đa chiều ngay trong năm 2015.

"Hoạt động điều tra, rà soát hộ nghèo được tiến hành đầu kỳ kế hoạch, giữa kỳ và đánh giá cuối kỳ thay cho đánh giá hàng năm như hiện nay. Dự kiến sẽ tổng rà soát hộ nghèo vào năm 2015, đánh giá giữa kỳ vào năm 2017, cuối kỳ vào năm 2019. Số hộ nghèo phát sinh sẽ được cập nhật, bổ sung vào danh sách hộ nghèo thông qua đăng ký, thẩm định, xét duyệt. Trong quá trình chuyển đổi phương pháp tiếp cận đo lường nghèo từ đơn chiều sang đa chiều, chuẩn nghèo đa chiều và chuẩn nghèo thu nhập sẽ được sử dụng song song”, ông Thi cho biết.

Theo Báo Đại đoàn kết