Trung bình, tỷ lệ giảm nghèo cả nước khoảng 2%/năm. Như vậy, ước tính mỗi năm cả nước có hàng trăm ngàn hộ dân thoát nghèo. Tuy nhiên về mặt kinh tế, khoảng cách thu nhập giữa nhóm hộ này với hộ nghèo, hộ cận nghèo là không đáng kể. Mặt khác, các hộ mới thoát nghèo cũng chủ yếu sinh sống ở vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn… chỉ cần một trận thiên tai, dịch bệnh hay gia đình có người đau yếu… là “nghèo lại hoàn nghèo”. Chính vì vậy, các hộ mới thoát nghèo rất cần được tiếp cận về tín dụng ưu đãi để đầu tư sản xuất, vươn lên thoát nghèo bền vững. Tuy nhiên, hộ mới thoát nghèo hiện đang “chơ vơ” không biết vay vốn ở đâu. Bởi theo quy định hiện hành, hộ mới thoát nghèo không được vay ưu đãi của NHCSXH. Bên cạnh đó, giống như hộ cận nghèo, nhóm hộ này cũng rất khó khăn trong tiếp cận tín dụng từ các ngân hàng thương mại. Thừa nhận thực trạng trên, ông Nguyễn Văn Lý, Phó Tổng Giám đốc NHCSXH cho biết, việc hộ mới thoát nghèo chưa được “tiếp sức”, ít nhiều đã làm giảm đi tác động của chính sách giảm nghèo, khiến cho chương trình giảm nghèo thiếu bền vững, nhiều hộ tái nghèo trở lại.

Để lấp khoảng trống này, lãnh đạo Chính phủ đã giao Ngân hàng Nhà nước xây dựng dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc cho vay đối với hộ mới thoát nghèo tại NHCSXH. Hiện dự thảo đang được NHNN lấy ý kiến nhân dân, hoàn thiện trình cấp thẩm quyền phê duyệt. Tuy nhiên, vẫn có những ý kiến băn khoăn về tiêu chí phân biệt hộ mới thoát nghèo và hộ cận nghèo. Phó Tổng Giám đốc NHCSXH Lý cho rằng, tiêu chí cho vay hộ mới thoát nghèo rất rõ ràng, rành mạch. Cụ thể, về định tính thì hộ mới thoát nghèo là hộ đã từng ở diện nghèo và mới thoát nghèo. Nghĩa là tất cả các hộ vừa ra khỏi danh sách hộ nghèo, đều thuộc đối tượng thụ hưởng chính sách này. Còn về định lượng thì đối tượng hộ mới thoát nghèo là hộ có thu nhập bình quân trên thu nhập bình quân theo quy định về hộ cận nghèo trong từng thời kỳ. Về thời gian thụ hưởng chính sách, dự thảo đề xuất hộ mới thoát nghèo được vay vốn ưu đãi tại NHCSXH trong vòng 3 năm kể từ ngày xác định thoát nghèo và ra khỏi danh sách hộ nghèo. Mức cho vay hộ nghèo và cận nghèo không quá 50 triệu đồng. Lãi suất cho vay hộ mới thoát nghèo bằng 130% lãi suất hộ nghèo quy định theo từng thời kỳ (mức lãi suất này tiệm cận với lãi xuất thị trường, bằng lãi suất cho vay hộ cận nghèo). Dự thảo cũng nêu rõ, hộ mới thoát nghèo không phải đảm bảo tiền vay tại NHCSXH. Bên cạnh đó, dự thảo quy định thời hạn cho vay do NHCSXH và hộ mới thoát nghèo thỏa thuận phụ thuộc vào chu kỳ sản xuất, kinh doanh và khả năng trả nợ của khách hàng nhưng tối đa không quá một chu kỳ sản xuất, kinh doanh của đối tượng đầu tư trong phương án sử dụng vốn vay.

Chính sách này được thiết kế theo hướng giảm ưu đãi về lãi suất, tăng ưu đãi về phục vụ. Cụ thể, hộ mới thoát nghèo vay vốn chương trình này sẽ được ưu đãi từ sự phục vụ của NHCSXH và được hưởng sự hỗ trợ của các tổ chức Chính trị xã hội ở cơ sở để tiếp cận vốn thuận lợi nhất. Đối tượng mới thoát nghèo sẽ được các Tổ tiết kiệm vay vốn tại từng thôn, bản… bình bầu, giúp đỡ thủ tục, hướng dẫn kỹ thuật, cách thức làm ăn. Với sự hỗ trợ của các tổ chức đoàn thể, người dân nương tựa nhau, hỗ trợ nhau, tiếp tục vươn lên để thoát nghèo bền vững. Để bảo đảm nguồn lực cho chương trình, chiến lược phát triển NHCSXH đến năm 2020 đã được Chính phủ thông qua và chúng tôi cũng đã chuẩn bị cho sự phát triển trong dài hạn. “Hiện nay, NHCSXH có tổng nguồn vốn khoảng 135 nghìn tỷ đồng, hàng năm bình quân tăng trưởng tín dụng 8-10%, cộng với lượng vốn thu nợ để quay vòng,… NHCS bảo đảm đủ vốn để thực hiện các chương trình tín dụng ưu đãi trọng điểm của Chính phủ trong thời gian tới. NHCSXH sẵn sàng phục vụ các hộ mới thoát nghèo ngay sau khi dự thảo này được phê duyệt và có hiệu lực” - Phó Tổng Giám đốc NHCSXH Lý khẳng định.

Theo ĐCSVN