Bất chấp khó khăn kinh tế, thống kê của tạp chí Forbes công bố vào giữa tháng 9 cho thấy 400 người giàu nhất ở Mỹ nắm giữ tổng cộng 2,02 ngàn tỷ USD trong năm 2013, tăng so với 1,7 ngàn tỷ USD trong năm 2012. Đây cũng là con số cao nhất từ trước tới nay, cao hơn cả GDP của Nga (2,02) và rất nhiều nước khác. Nhìn rộng hơn, 1% số người giàu nhất của Mỹ đang nắm giữ 19% tổng thu nhập của nước này trong năm 2012, cao nhất kể từ năm 1928. Có thể thấy rằng, cuộc khủng hoảng nợ công và sự tranh giành ảnh hưởng của lưỡng đảng tại Mỹ càng kéo dài, những người nghèo càng gặp khó khăn trong khi người giàu càng hưởng lợi. Muốn ghi điểm trước cử tri, đảng Dân chủ thông qua luật cải tổ y tế, gọi tắt là Obamacare.

Nhưng khó ở chỗ để thực hiện được luật này, họ cần phải có thêm tiền để trợ cấp cho nhiều người khi bắt buộc họ mua BHYT. Tiền ở đâu ra trong bối cảnh mức trần nợ công Mỹ năm sau cao hơn năm trước kéo dài từ hàng chục năm qua? Vì vậy, chỉ còn cách tăng thuế đánh vào lớp người giàu của Mỹ. Vấn đề nảy sinh lúc này là đụng chạm đến lợi ích nhóm nhà giàu của Mỹ không dễ. Thế lực này không ngồi yên mà tích cực vận động hành lang ở Quốc hội, cụ thể là đảng Cộng hòa, để ngăn chặn việc thực hiện Obamacare. Do đó, dễ hiểu khi đảng Cộng hòa đã gắn việc nâng mức trần nợ công với việc ngừng thực hiện Obamacare hoặc giảm mức chi tiêu cho đạo luật y tế này.

Trường hợp chị Charlese Frazier là một ví dụ điển hình khi là nạn nhân của cuộc chiến đảng phái ở Mỹ. Chị vốn là chuyên gia thẩm định bất động sản của ngân hàng Charlotte, bị sa thải và mất BHYT từ năm 2011. Sau thời gian ngắn không tìm được việc làm, chị ở nhà chăm sóc người cha 84 tuổi bị tiểu đường, ung thư tiền liệt tuyến và bệnh Parkinson. Giờ đây, chị không được trợ cấp thất nghiệp vì không nộp đơn xin việc và không thể mua được BHYT. Hồi tháng 1, chị cứ ngỡ mình đủ điều kiện để được chính phủ trợ cấp tiền mua BHYT theo luật Obamacare. Nhưng cùng với 25 bang khác, bang North Carolina, do đảng Cộng hòa lãnh đạo, đã bác bỏ việc mở rộng danh sách người được trợ cấp tiền mua BHYT. Chính vì vậy mà 2/3 số người nghèo da màu và bà mẹ đơn thân cùng hơn 1/2 số công nhân thu nhập thấp của Mỹ hiện nay vẫn chưa có BHYT, theo thống kê của báo New York Times. Lãnh đạo đảng Cộng hòa tại bang North Carolina thì cho rằng ngân sách bang không cho phép chi thêm tiền cho BHYT cho dù chính phủ đã cam kết bù đắp hoàn toàn trong vòng 3 năm đầu và hơn 90% vào các năm sau đó.

Cũng do nhiều bang không chấp nhận mở rộng BHYT nên tổng số người không có BHYT của Mỹ chỉ giảm nhẹ từ mức 48,6 triệu người trong năm 2011 xuống còn 48 triệu người (số liệu của Reuters) trong năm 2012 trong khi Obamacare có hiệu lực từ năm 2010. Xem ra mục tiêu đưa thêm 9 triệu người vào diện có BHYT vào năm 2014 khó có khả năng trở thành hiện thực. Nhìn lại cuộc khủng hoảng chính phủ ở Mỹ kéo dài hơn nửa tháng qua dễ dàng thấy bản chất thật sự các cuộc tranh luận nảy lửa về trần nợ công không phải là vì cuộc sống của đa số người dân lao động. Ngược lại, trong mọi trường hợp, mọi tranh luận, lợi ích đảng phái và lợi ích của giới giàu dường như vẫn luôn là ưu tiên trên hết.

Theo ĐVO