Theo Báo cáo môi trường kinh doanh (MTKD) 2014 của Ngân hàng Thế giới (WB) công bố về chỉ số nộp thuế, thời gian DN ở Việt Nam làm thủ tục về BHXH là 335 trong số 872 giờ/năm, số lần nộp là 12 trong số 32 lần/năm. Để cải thiện MTKD, nâng cao năng lực cạnh tranh (NLCT) quốc gia, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo: Trong thời gian từ năm 2014 đến hết năm 2015, BHXH Việt Nam cần cắt giảm thời gian kê khai thủ tục nộp BHXH bằng mức bình quân các nước trong khu vực (là 50 giờ/năm).

Thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của Chính phủ, BHXH Việt Nam đã tích cực phối hợp với Bộ Tài chính, Bộ LĐ-TB&XH và các đơn vị có liên quan tổ chức hội thảo, khảo sát độc lập về thời gian thực hiện thủ tục nộp BHXH tại các DN và BHXH 3 tỉnh, Tp.Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đồng Nai. Bên cạnh đó, phối hợp với Công ty Kiểm toán toàn cầu tại Việt Nam (PWC) - đối tác giúp WB tính toán thời gian nộp thuế và BHXH trong báo cáo MTKD ở Việt Nam - rà soát các thủ tục hành chính (TTHC), tính toán lại số giờ DN phải thực hiện các thủ tục nộp BHXH... từ đó, đưa ra các giải pháp chủ yếu nhằm cắt giảm thời gian thực hiện TTHC về BHXH.

Ba giải pháp trọng tâm

Theo báo cáo của WB, thời gian DN bỏ ra nhiều nhất dành cho việc chuẩn bị số liệu, lập các thủ tục, hồ sơ và tính toán, duy trì hồ sơ liên quan đến việc nộp BHXH, BHYT. Để thực hiện mục tiêu mà Chính phủ đặt ra, ngành đã tập trung thực hiện ba giải pháp trọng tâm nhằm đơn giản về thủ tục; quy trình; thời gian cho các DN, tổ chức, cá nhân liên quan đến giao dịch với cơ quan BHXH. Theo đó, trước ngày 30/11/2014, BHXH Việt Nam sẽ thực hiện xong việc sửa đổi, bổ sung các văn bản quy định liên quan để cắt giảm thời gian chuẩn bị về hồ sơ, chỉ tiêu kê khai thuộc hệ thống mẫu biểu, quy trình, quy định. Giải pháp này dự kiến sẽ giảm được khoảng 100 giờ.

Qua rà soát, ngày 10/10 vừa qua, BHXH Việt Nam đã ban hành Quyết định số 1018/QĐ-BHXH sửa đổi một số nội dung tại các quyết định ban hành quy định quản lý thu, chi BHXH, BHYT, trong đó loại bỏ và sửa đổi 13 văn bản, thủ tục trong công tác thu BHXH, BHYT, quản lý sổ BHXH, thẻ BHYT; điều chỉnh một số nội dung trong Quy định về hồ sơ và quy trình giải quyết hưởng các chế độ BHXH, chi trả chế độ BHXH; Quy định về tổ chức thực hiện hợp đồng KCB, giám định chi trả chi phí KCB, quản lý và sử dụng Quỹ BHYT; Quy định tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả giải quyết các TTHC. Chỉ riêng việc bãi bỏ văn bản đề nghị của đơn vị đã giảm 24 giờ/năm cho công việc sắp xếp tài liệu giấy tờ; in báo cáo định kỳ; chuẩn bị mẫu biểu báo cáo; thu thập và kiểm tra các tài liệu, chuẩn bị giấy tờ chứng minh. Hay như việc bỏ chỉ tiêu về mức lương cũ trên danh sách lao động tham gia BHXH, BHYT đã giảm được 42 giờ/năm cho việc thu thập thông tin của NLĐ; thu thập, kiểm tra các tài liệu; sắp xếp hồ sơ tài liệu; đối chiếu, kê khai ghi nhận của cơ quan BHXH. Sửa đổi việc thu hồi thẻ BHYT khi NLĐ ngừng việc tại đơn vị cũng sẽ giảm được 30 giờ/năm.

Đồng thời, ngay từ đầu năm 2013, BHXH Việt Nam đã triển khai thí điểm việc kê khai hồ sơ thu, nộp BHXH, BHYT qua mạng Internet tại 11 tỉnh, thành phố, bước đầu đã đem lại kết quả đáng khích lệ. Do đó, ngay trong năm 2014, BHXH Việt Nam sẽ triển khai diện rộng trên phạm vi toàn quốc hình thức kê khai này, khi đó sẽ giảm thêm được 45 giờ. BHXH Việt Nam quyết tâm đến ngày 30/6/2015, sau khi được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt sẽ triển khai xong việc sử dụng chữ ký số và giao dịch điện tử. Khi đó, số giờ giao dịch các TTHC của nhân dân, DN với cơ quan BHXH sẽ chỉ còn dưới 70 giờ/năm.

Tăng tốc về đích sớm

Theo Thứ trưởng, Tổng Giám đốc BHXH Nguyễn Thị Minh, toàn thể cán bộ công chức, viên chức hệ thống BHXH Việt Nam sẽ coi việc luôn nêu cao tinh thần, thái độ phục vụ người dân, DN là tiêu chí hàng đầu để đánh giá năng lực, phẩm chất cán bộ, công chức, viên chức. Đồng thời, ngành sẽ tăng cường kiểm tra việc thực thi công vụ, kiên quyết xử lý cán bộ thực hiện chưa nghiêm túc các văn bản quy định, còn gây phiên hà, sách nhiễu đối với DN và nhân dân. BHXH Việt Nam có thể cử cán bộ hoặc thuê đơn vị trung gian đến tận DN để phục vụ- Tổng Giám đốc Nguyễn Thị Minh khẳng định.

Để tăng tốc cán đích sớm, trong quá trình đơn giản hóa các thủ tục thuộc thẩm quyền giải quyết của BHXH Việt Nam gần đây, thực hiện Nghị quyết số 49/NQ-CP ngày 19/12/2010 của Chính phủ, BHXH Việt Nam đã chủ động rà soát và sớm tiến hành cắt giảm bộ TTHC, từ 263 xuống còn 111 thủ tục, trong đó có 10 loại TTHC liên quan trực tiếp đến các bước khai báo của doanh nghiệp về nộp BHXH, BHYT. Để thực hiện mục tiêu mà Chính phủ đặt ra, BHXH Việt Nam tiếp tục rà soát lại quy trình nghiệp vụ, thủ tục hồ sơ, hệ thống mẫu biểu, tờ khai nhằm hoàn thiện, đổi mới quy trình, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong tiếp nhận, xử lý hồ sơ; tăng cường hậu kiểm; đơn giản hóa các thủ tục đối với doanh nghiệp và người lao động theo hướng loại bỏ những chỉ tiêu không cần thiết. Những cải cách về TTHC của BHXH Việt Nam trong hai năm qua đã được PWC ghi nhận và đưa vào Báo cáo MTKD 2015 (sẽ được công bố vào đầu năm 2015). Do đó, thời gian dành cho việc thực hiện các TTHC liên quan đến nộp BHXH đã giảm từ 335 giờ/năm xuống còn 216 giờ/năm (đã giảm được 119 giờ). Trong thời gian tới, BHXH Việt Nam sẽ tiếp tục đẩy mạnh rà soát, đơn giản hóa TTHC thuộc thẩm quyền giải quyết, triển khai thực hiện hiệu quả Quyết định số 1018/QĐ-BHXH. Theo tính toán thì dự kiến đến tháng 12/2014, BHXH Việt Nam sẽ giảm thời gian thực hiện các TTHC liên quan đến nộp BHXH xuống còn 108 giờ/năm (giảm thêm 108 giờ/216 giờ) - giảm được 50% số giờ theo yêu cầu của Chính phủ.