Trong Báo cáo môi trường kinh doanh 2014 của Ngân hàng Thế giới (WB) công bố về chỉ số nộp thuế, thời gian DN ở Việt Nam làm thủ tục về BHXH là 335 giờ/năm (trong tổng số 872 giờ), số lần nộp là 12 lần/năm (trong tổng số 32 lần nộp thuế). Để cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, ngày 18/3/2014, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 19/NQ-CP đặt ra những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu nhằm hướng tới mục tiêu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Ngày 25/7/2014 Văn phòng Chính phủ đã có Thông báo số 288/TB-VPVP thông báo kết luận của Thủ tướng Chính phủ về quản lý và cải cách TTHC thuế, BHXH.

Thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của Chính phủ, BHXH Việt Nam đã tích cực phối hợp với Bộ Tài chính, Bộ LĐ-TB&XH và các đơn vị có liên quan tổ chức hội thảo, khảo sát độc lập về thời gian thực hiện thủ tục nộp BHXH tại các DN và BHXH 3 tỉnh, Tp.Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đồng Nai; bên cạnh đó, phối hợp với Công ty Kiểm toán toàn cầu tại Việt Nam (PWC)- đối tác giúp WB tính toán thời gian nộp thuế và BHXH trong báo cáo môi trường kinh doanh ở Việt Nam- rà soát các thủ tục hành chính, tính toán lại số giờ DN phải thực hiện các thủ tục nộp BHXH… từ đó, đưa ra các giải pháp chủ yếu nhằm cắt giảm thời gian thực hiện TTHC về BHXH.

Về việc đơn giản hóa các thủ tục thuộc thẩm quyền giải quyết của BHXH Việt Nam, thực hiện Nghị quyết số 49/NQ-CP ngày 19/12/2010 của Chính phủ, BHXH Việt Nam đã chủ động rà soát và sớm tiến hành cắt giảm bộ TTHC từ 263 thủ tục xuống còn 114 thủ tục, trong đó có 12 TTHC liên quan đến việc thu, cấp sổ BHXH, thẻ BHYT tại tất cả các cấp. Những cải cách về TTHC của BHXH Việt Nam trong 2 năm qua đã được PWC ghi nhận và đưa vào Báo cáo môi trường kinh doanh 2015 (sẽ được công bố vào đầu năm 2015). Do đó, thời gian dành cho việc thực hiện các TTHC liên quan đến nộp BHXH đã giảm từ 335 giờ/năm xuống còn 216 giờ/năm (đã giảm được 119 giờ).

Tuy nhiên, theo tính toán của BHXH Việt Nam và PWC trên cơ sở ra soát TTHC thực tế được triển khai theo quy định của pháp luật, cùng quy trình nghiệp vụ thu BHXH, và cách tính toán chỉ tiêu liên quan đến số giờ nộp BHXH của các DN, loại bỏ thời gian tính không hợp lý, chưa phù hợp với mô hình DN giả định mà WB xây dựng để làm căn cứ tính, thì dự kiến đến tháng 12/2014, BHXH Việt Nam sẽ giảm thời gian dành cho việc thực hiện các TTHC liên quan đến nộp BHXH xuống còn 108 giờ (giảm thêm 108 giờ). Như vậy, sẽ giảm được 50% số giờ theo yêu cầu của Chính phủ. Nhưng kết quả giảm này chưa chắc kịp được ghi nhận trong Báo cáo môi trường kinh doanh 2015 của WB công bố vào thời gian nêu trên. Về vấn đề này, Thứ trưởng, Tổng Giám đốc Nguyễn Thị Minh yêu cầu, Ban Thu chuẩn bị ngay văn bản gửi Giám đốc quốc gia WB tại Việt Nam để cung cấp các chỉ số thống kê về số giờ thực tế DN thực hiện thủ tục nộp BHXH mà BHXH Việt Nam dự kiến sẽ cắt giảm, tính đến thời điểm tháng 12/2014, làm cơ sở dữ liệu kiến nghị WB kịp thời bổ sung và đưa ra chỉ số, đánh giá khách quan nhất trong báo cáo.

Trao đổi kết quả sơ bộ chương trình khảo sát độc lập về thời gian thực hiện thủ tục nộp BHXH tại các DN và BHXH 3 tỉnh, Tp.Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đồng Nai tại buổi làm việc, đại diện Tổng cục Thuế, Hội Tư vấn Thuế Việt Nam đều khẳng định: về hồ sơ, quy trình và phương pháp giao dịch nộp BHXH được triển khai tốt, không có khúc mắc trong quá trình giao dịch; thái độ phục vụ, phối hợp công tác của cán bộ Ngành BHXH khi giao dịch với các DN tốt. Tuy nhiên, để Ngành BHXH đẩy mạnh và làm tốt hơn nữa công tác cải cách thủ tục hành chính một cách tối đa, hiệu quả, đại diện Tổng cục Thuế cũng như Hội Tư vấn Thuế Việt Nam đề xuất, BHXH Việt Nam cần tập trung triển khai sớm việc ứng dụng giao dịch BHXH điện tử trên toàn hệ thống.

Chia sẻ về nội dung này, Phó Tổng Giám đốc Đỗ Văn Sinh cũng cho biết, với mục tiêu tiếp tục đẩy mạnh cải cách TTHC, thời gian qua BHXH Việt Nam đã triển khai thí điểm và tiến hành tổng kết đánh giá giao dịch TTHC qua hình thức giao dịch điện tử tại BHXH các tỉnh, thành phố: Hà Nội, Tp.Hồ Chí Minh, Hải Dương, Hải Phòng, Đà Nẵng, Bình Dương, Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu, Long An và Cần Thơ. Việc triển khai giao dịch BHXH điện tử đã đem lại những hiệu quả nhất định, góp phần giảm các TTHC phiền hà không cần thiết, tiết kiệm thời gian trong quá trình giao dịch nộp BHXH cho các DN cũng như cơ quan BHXH. Tuy nhiên, do chưa có quy định về giao dịch điện tử, nên đơn vị tham gia BHXH sau khi giao dịch hồ sơ điện tử qua mạng vẫn phải lập hồ sơ giấy để nộp cho cơ quan BHXH. Vì thế, BHXH Việt Nam cần xin phép Chính phủ cho áp dụng khai điện tử, nộp điện tử, đối chiếu điện tử, không dùng chứng từ giấy.

Về nội dung này, chia sẻ những kinh nghiệm thực tế từ việc triển khai giao dịch BHXH điện tử tại Tp.HCM, Giám đốc BHXH TP Cao Văn Sang khẳng định, giao dịch BHXH điện tử giúp đơn vị tham gia BHXH có được công cụ lập thủ tục BHXH đúng quy định của BHXH Việt Nam, hỗ trợ nhiều chức năng tự động giúp giảm thiểu sai sót khi kê khai; giảm thiểu thời gian đi lại giao dịch với cơ quan BHXH, chưa kể thời gian chờ đợi như trước đây; đặc biệt là xem được kết quả giao dịch ngay trên iBHXH- phần mềm giao dịch BHXH điện tử; giảm phiền hà cho NLĐ, đơn vị sử dụng lao động;… Tuy nhiên, nếu giao dịch BHXH điện tử chính thức được triển khai, với các DN lớn thì việc sử dụng chữ ký số là tiện lợi và tối ưu, nhưng mặt khác, với các DN nhỏ và vừa thì do chi phí áp dụng với chữ ký số không hề nhỏ nên họ vẫn mong muốn được duy trì giao dịch trực tiếp.

Trước bất cập trong việc dùng chữ ký số với các DN nhỏ và vừa, đại diện Tổng cục Thuế đề xuất giải pháp, BHXH Việt Nam có thể nghiên cứu và đề nghị Chính phủ cho phép DN đang sử dụng chữ ký số để khai thuế có thể khai và nộp BHXH. Đây có thể coi là một giải pháp tích hợp, góp phần giảm thiểu tối đa về chi phí, thời gian, và cả một số thủ tục tối thiểu khi triển khai giao dịch BHXH điện tử.

Phát biểu kết luận buổi làm việc, Thứ trưởng, Tổng Giám đốc Nguyễn Thị Minh đánh giá cao sự hỗ trợ, phối hợp của Tổng cục Thuế, Hội Tư vấn Thuế Việt Nam trong công cuộc cải cách TTHC của Ngành BHXH và mong tiếp tục nhận được sự phối hợp chặt chẽ của các đơn vị trong thời gian tới. Theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, trong thời gian từ năm 2014 đến hết năm 2015, BHXH Việt Nam cần cắt giảm thời gian kê khai thủ tục nộp BHXH bằng mức bình quân các nước trong khu vực (là 50 giờ). Do vậy, Thứ trưởng, Tổng Giám đốc yêu cầu Phó Tổng Giám đốc Đỗ Văn Sinh phải chủ trì và chỉ đạo trực tiếp để từ giờ đến cuối năm 2014, các Ban nghiệp vụ phải tổ chức đấu thầu mua phần mềm khai báo nộp BHXH và phần mềm tiếp nhận nộp BHXH, đồng thời báo cáo Hội đồng quản lý và trình Chính phủ ban hành quy định về hồ sơ, chữ ký số áp dụng trong lĩnh vực BHXH, đảm bảo đầu năm 2015, kịp thời triển khai giao dịch BHXH điện tử trên toàn hệ thống. Đây được coi là biện pháp tối ưu trong việc cải cách TTHC của Ngành BHXH. Bên cạnh đó, Thứ trưởng, Tổng Giám đốc yêu cầu các Ban nghiệp vụ cần tiếp tục phối hợp với các đơn vị liên quan triển khai rà soát TTHC tại các DN trên địa bàn BHXH một số tỉnh, thành còn tồn tại, hạn chế trong công tác này, để từ đó đưa ra những giải pháp khắc phục cụ thể, nhằm đảm bảo việc cải cách TTHC một cách tối ưu nhất./.
Nguồn baohiemxahoi.gov.vn