Việc tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện khi không còn trẻ liệu có đem đến nhiều lợi ích hơn gửi tiết kiệm hoặc đầu tư những kênh khác - một câu hỏi không mới nhưng vẫn là băn khoăn của rất nhiều người.

Sau khi đếm những đồng tiền được cất giữ cẩn thận đưa cho cán bộ BHXH, ông Phạm Văn Lợi (68 tuổi, TP Cà Mau) cho biết, qua nghe tuyên truyền, biết được những lợi ích của chính sách BHXH tự nguyện, ông đã quyết định tham gia cho mình và người con trai út bị bại liệt. BHXH tự nguyện sẽ giúp bản thân có nguồn thu nhập ổn định hàng tháng trong tương lai, đặc biệt là chuẩn bị nguồn tài chính trang trải cuộc sống cho người con út.

Tạo chỗ dựa vững chắc lâu dài

Ông Lợi chia sẻ: “Trước đây, tôi có nghe đến BHXH tự nguyện nhưng cũng không hiểu rõ về lợi ích, quyền lợi tham gia. Bên cạnh đó, cũng có nhiều loại hình bảo hiểm khác mời tham gia nên tôi khá hoang mang, không biết loại hình nào tốt, phù hợp nhất với bản thân. Tuy nhiên, sau khi được tuyên truyền, tôi nhận ra BHXH tự nguyện sẽ là chỗ dựa cho mình. BHXH tự nguyện do Nhà nước tổ chức, thực hiện; linh hoạt trong đóng - hưởng, có sự hỗ trợ đóng nên tôi thấy rất yên tâm, tin tưởng khi tham gia”.

Đẩy mạnh tuyên truyền để người dân thấy rõ lợi ích của chính sách BHXH tự nguyện.

Cũng tin tưởng, tìm thấy chỗ dựa từ chính sách BHXH tự nguyện, anh Trần Văn Lập (41 tuổi) ở TP Cà Mau đã quyết định tham gia cho mình và vợ. 

“Tôi nghĩ mỗi tháng bỏ ra gần 200.000 đồng để lo cho tương lai là một “đầu tư rẻ”. Vì vậy, tôi quyết định tham gia ngay để tích lũy thời gian, sau này có điều kiện sẽ đóng ở mức cao hơn”, anh Lập chia sẻ.

Đó chỉ là 2 trong nhiều trường hợp lựa chọn đăng ký tham gia BHXH tự nguyện sau khi được tuyên truyền. Thời gian qua, công tác phát triển đối tượng BHXH tự nguyện đã đạt được những kết quả nhất định.

Mặc dù vậy, để tham gia BHXH tự nguyện dần trở thành thói quen, thành văn hóa của người dân thì ngành BHXH còn rất nhiều việc phải làm.

Theo ông Trần Đình Liệu, Phó Tổng giám đốc BHXH Việt Nam, thống kê cho thấy vẫn còn trên 99% lực lượng lao động khu vực phi chính thức chưa tham gia BHXH tự nguyện, đây là một vấn đề lớn để vận động mọi người dân tham gia đảm bảo mục tiêu BHXH toàn dân.

Hiện, công tác phát triển BHXH, nhất là BHXH tự nguyện đang phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Hầu hết người dân chưa có thông tin đầy đủ về chính sách BHXH tự nguyện.

Lợi ích lớn cho người tham gia

Phó Tổng giám đốc BHXH cho biết, người dân thường so sánh, BHXH bắt buộc có 5 chế độ nhưng BHXH tự nguyện chỉ có 2 chế độ là hưu trí và tử tuất. Tuy nhiên, nhiều người chưa biết BHXH bắt buộc được hưởng 5 chế độ vì người tham gia phải đóng tiền cho 5 chế độ, BHXH tự nguyện hưởng 2 chế độ vì chỉ đóng tiền cho 2 chế độ. Trong khi đó, nếu đóng cả 5 chế độ thì với người lao động tự do, không có sự đóng góp cùng của doanh nghiệp sẽ là một gánh nặng lớn.

Về số tiền hưởng BHXH tự nguyện, nhiều người nghĩ là không hấp dẫn, không bằng đi gửi tiết kiệm ngân hàng. Trong khi với một phép tính đơn giản như: Nếu người dân đóng BHXH tự nguyện 22% trên mức 700.000 đồng của chuẩn hộ nghèo hằng tháng thì trong vòng 20 năm khi nam đủ 60 tuổi, nữ đủ 55 tuổi thì nhận lương hưu mỗi tháng được 400.000 đồng - lớn hơn rất nhiều số tiền đóng hằng tháng 154.000 đồng, cũng lớn hơn số tiền trợ cấp của Nhà nước 270.000 đồng/tháng cho người từ 80 tuổi.

"Mà số tiền này, người dân được hưởng ngay từ năm 55, 60 tuổi, không phải đợi đến 80 tuổi để nhận trợ cấp xã hội. Bên cạnh đó, số tiền lương hưu này cũng được điều chỉnh tăng lên theo chính sách tiền lương của Nhà nước. Chỉ một phép tính đơn giản có thể thấy chính sách BHXH tự nguyện mang lại lợi ích rất lớn cho người tham gia", ông Liệu nhấn mạnh.

Do vậy, BHXH Việt Nam xác định đẩy mạnh công tác truyền thông là giải pháp quan trọng nhằm nâng cao tỷ lệ bao phủ BHXH tự nguyện. Ngành BHXH sẽ tập trung xây dựng niềm tin của nhân dân đối với chính sách BHXH qua việc tập trung đổi mới toàn diện nội dung, hình thức và phương pháp tuyên truyền BHXH. Qua đó, giúp người dân, người lao động hiểu rõ quyền, lợi ích của việc tham gia BHXH trên cơ sở nhận thức đúng, đầy đủ và sâu sắc chủ trương, quan điểm của Ðảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về BHXH, nhằm tạo sự đồng thuận, chủ động tham gia.

Đồng thời, BHXH Việt Nam tiếp tục đề xuất, kiến nghị hoàn thiện hệ thống pháp luật về BHXH để tăng tính hấp dẫn, thuận lợi hơn nữa cho người tham gia. Trong đó, sẽ đề xuất, kiến nghị sửa đổi quy định về điều kiện, về thời gian đóng BHXH tự nguyện để được hưởng lương hưu, kết hợp với điều chỉnh cách tính hưởng lương hưu.

Bên cạnh đó, đề xuất điều chỉnh tăng và linh hoạt hơn về sự hỗ trợ của Nhà nước cho người tham gia BHXH tự nguyện, nhất là đối tượng người nông dân, người lao động phi chính thức không thuộc người thuộc hộ nghèo, cận nghèo để tăng mức độ hấp dẫn, khuyến khích tăng số người tham gia BHXH tự nguyện; Quy định điều kiện về tuổi để được hưởng lương hưu giữa nam và nữ cho phù hợp để khuyến khích người nông dân, người lao động khu vực phi chính thức tham gia BHXH tự nguyện.

Thy Lê