Cân đối quỹ BHYT: Đáng lo!

Tập trung vào kết quả thực hiện chính sách BHYT, báo cáo của BHXH Việt Nam cho biết, ước tính đến hết tháng 8, cả nước có khoảng 78,39 triệu người tham gia BHYT, đạt độ bao phủ 84,2% dân số. Với tốc độ gia tăng này, BHXH Việt Nam có cơ sở để tin rằng hết năm 2017, sẽ có 85% dân số tham gia BHYT, vượt chỉ tiêu Quốc hội giao cho BHXH Việt Nam cũng như mục tiêu mà Chính phủ đã điều chỉnh lên mức cao hơn tại Quyết định 1167/QĐ-TTg.

Một trong những minh chứng rõ nét về việc quỹ BHYT đảm bảo quyền lợi KCB của người tham gia, đó là trong 8 tháng qua, quỹ đã thanh toán chi phí KCB BHYT cho 104,6 triệu lượt người, tăng 12,9 triệu lượt người (14,1%) so với cùng kỳ năm 2016, với số chi KCB BHYT là 51.972 tỉ đồng...

Tuy nhiên, theo ông Sơn, bên cạnh những con số đáng mừng trên, vấn đề chi, cân đối quỹ KCB BHYT- một trong các điều kiện quan trong đảm bảo tính bền vững của chính sách vẫn đang là vấn đề đáng lo. Bắt đầu từ năm 2016, quỹ BHYT bắt đầu mất cân đối, tính đến cuối năm đã bội chi khoảng 7.500 tỉ đồng. Chỉ tính riêng 6 tháng đầu năm nay, tốc độ gia tăng chi phí KCB BHYT rất lớn, tăng 30% so với cùng kỳ 2016. Nhiều địa phương trong 6 tháng đã sử dụng hết 70%, thậm chí 90% quỹ KCB BHYT của cả năm (Quảng Nam, Quảng Trị). Dự báo, với tốc độ gia tăng chi phí như hiện nay, quỹ BHYT cả năm 2017 sẽ bội chi trên 10.000 tỉ đồng. Trong điều kiện từ nay đến năm 2020 chưa tăng mức đóng BHYT, theo tính toán của BHXH Việt Nam, từ năm 2018 trở đi, với nguồn kết dư hiện nay sẽ dần cạn kiệt.

Trong khi đó, chính sách BHYT đang được xây dựng và thực hiện theo hướng ngày càng mở rộng quyền lợi cho người tham gia. Cụ thể, giảm và tiến tới bỏ cùng chi trả cho một số nhóm yếu thế (người nghèo, vùng sâu, vùng xa, đối tượng chính sách…). Bên cạnh đó, thực hiện lộ trình điều chỉnh giá DVYT theo hướng tính đúng, tính đủ; thực hiện cải cách TTHC, tiến tới thông tuyến tỉnh vào năm 2021, tạo điều kiện thuận lợi cho người bệnh tiếp cận với các dịch vụ KCB ban đầu, tiến tới các DVYT chuyên sâu.

Vấn đề đặt ra hiện nay là làm sao kiểm soát được quỹ BHYT, song hành với việc đảm bảo được những quyền lợi cơ bản, hợp pháp của người dân khi tham gia chính sách này? Theo ông Sơn, điều đó cần sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, các ban, ngành, cơ quan truyền thông báo chí, giúp thay đổi hiện trạng đáng lo ngại hiện nay giống như đã từng góp phần tạo nên sự phát triển ngoạn mục về số lượng người tham gia BHYT…

Chưa có người bệnh nào sử dụng thuốc H-Capita của VN Pharma

Tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến cũng thông tin với báo chí về trách nhiệm quản lý của Bộ Y tế trong việc xử lý thuốc nhập khẩu của Công ty VN Pharma. Thứ trưởng Tiến cho biết, ngày 16/10/2013, Cục Quản lý Dược nhận được đơn hàng số 225/ĐH/VNP-XNK của Công ty VN Pharma đề nghị cấp phép nhập khẩu thuốc H-Capita 500mg Caplet do Công ty Helix Pharmaceutiacals Inc, Canada sản xuất. Quyết định cấp phép nhập khẩu cho lô thuốc trên được ban hành sau khi đã có sự thẩm định theo đúng quy định, trình tự, thủ tục và quy chế hoạt động của tổ thẩm định.

Tuy nhiên, khi xem xét giá thuốc kê khai của VN Pharma, Bộ Y tế có nghi ngờ, vì giá thuốc H-Capita kê khai và giá trúng thầu tại Hội đồng đấu thầu thuốc Sở Y tế TP.HCM thấp hơn các thuốc cùng loại được sản xuất từ các nước thuộc Hệ thống hợp tác về thanh tra trong lĩnh vực thực hành tốt sản xuất thuốc (POC/s) mà Canada là một thành viên. Vì vậy, ngày 31/7/2014, Cục đã yêu cầu Giám đốc Công ty VN Pharma giải trình tại buổi làm việc. Xét thấy giải trình của công ty này chưa thoả đáng, ngày 1/8/2014, Cục Quản lý Dược đã có Công văn số 13134/QLD-KD yêu cầu công ty tạm ngừng, không tiếp tục nhập khẩu và lưu hành thuốc trên.

“Như vậy, từ thời điểm này, Cục Quản lý Dược đã có quyết định không cho phép thuốc H-Capita bán ra thị trường và trong thực tế, không có một viên thuốc H-Capita nào trong lô thuốc nhập khẩu được bán trên thị trường”- Thứ trưởng Tiến nhấn mạnh. Tiếp đó, nhận thấy có dấu hiệu nghi ngờ, Cục đã lập tức có Công văn số 13499/QLD-KD ngày 8/8/2014 gửi Tổng cục An ninh 2 (Bộ Công an) và các công văn gửi Cục Lãnh sự (Bộ Ngoại giao), Bộ Y tế Canada, Đại sứ quán Việt Nam tại Canada đề nghị phối hợp để xác minh làm rõ các thông tin liên quan. Để củng cố thêm thông tin, ngày 13/8/2014, Cục tiếp tục mời đại diện tại Việt Nam của Công ty Helix Pharmaceuticals Inc Canada làm việc.

Sau buổi làm việc, Cục đã có quyết định thành lập đoàn kiểm tra và ngày 14/8/2014 đã cử đoàn kiểm tra đột xuất việc thực hiện quy định pháp luật về xuất nhập khẩu và kinh doanh thuốc của Công ty VN Pharma với sự tham gia của Viện Kiểm nghiệm thuốc TP.HCM. Toàn bộ số thuốc H-Capita (278.670 viên) có tại công ty đã bị niêm phong. Toàn bộ lô hàng nhập khẩu không được lưu hành, đồng thời Cục đã lấy mẫu kiểm nghiệm tại Viện Kiểm nghiệm thuốc TP.HCM để kiểm tra chất lượng. Ngày 17/9/2014, khi Cục Lãnh sự (Bộ Ngoại giao) thông báo nội dung hợp pháp hoá lãnh sự trên giấy tờ của Công ty Helix Pharmaceuticals Inc Canada là giả mạo, Bộ Y tế đã chuyển toàn bộ thông tin cho Tổng cục An ninh 2 để xem xét, xử lý theo thẩm quyền.

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến cũng nhấn mạnh: Trong quá trình trước và sau khi khởi tố, điều tra vụ án, các công chức của Cục Quản lý Dược khi phát hiện dấu hiệu nghi ngờ cũng đã chủ động đề nghị cơ quan chức năng tiến hành điều tra và đã tích cực phối hợp cung cấp tài liệu, ý kiến chuyên môn nhằm đưa vụ gian lận về xuất xứ hàng hoá, làm giả hồ sơ ra ánh sáng. “Như vậy, với trách nhiệm của cơ quan quản lý dược, Bộ Y tế đã thực hiện cấp phép nhập khẩu thuốc theo đúng quy định hiện hành. Đã chủ động, tích cực phối hợp với các cơ quan chức năng để khởi tố vụ án và đưa ra xét xử; kịp thời niêm phong và ngăn chặn toàn bộ lô thuốc nhập khẩu kém chất lượng, không để một viên thuốc nào lọt ra thị trường. Bên cạnh đó, Bộ đã xử lý hành chính và khắc phục theo kiến nghị của Cơ quan An ninh điều tra để điều chỉnh các quy định đối với cấp phép nhập khẩu thuốc"- Thứ trưởng Tiến nói.

Thông tin thêm về vụ việc này, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Phạm Lương Sơn cho biết, kết quả rà soát của BHXH các địa phương cho thấy, đến thời điểm hiện nay chưa có hộp thuốc H-Capita 500mg Caplet nào được đề nghị thanh toán BHYT, người có thẻ BHYT chưa sử dụng một viên thuốc H-Capita 500mg Caplet nào cho việc điều trị.