Sai phạm tràn lan…

Từ khi Luật BHXH (sửa đổi) có hiệu lực, hàng ngàn hồ sơ nợ đọng BHXH của DN đã được cơ quan BHXH chuyển sang cho tổ chức Công đoàn để thực hiện khởi kiện. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa có DN nào phải “hầu tòa”; đồng nghĩa quyền lợi của NLĐ vẫn đang bị xâm phạm.

Hàng trăm công nhân ở TP.HCM đình công đòi quyền lợi BHXH

Công ty TNHH Campbell Shillinglaw & Partners Việt Nam, địa chỉ đường 9A KDC Trung Sơn (xã Bình Hưng, huyện Bình Chánh, TP.HCM) do ông Kan Yuk Pui làm đại diện pháp luật, với ngành nghề chính là xây dựng công trình kỹ thuật dân dụng. Dù nhiều lần bị cơ quan BHXH kiểm tra, đôn đốc và vẫn đang hoạt động bình thường, nhưng công ty này vẫn liên tục nợ BHXH kéo dài với tổng số tiền hơn 2,66 tỉ đồng. Trước tình trạng này, BHXH TP.HCM đã gửi hồ sơ và đề nghị LĐLĐ Thành phố khởi kiện DN.

Được xem như “ông trùm” trong ngành vận tải, nhưng Công ty CP Xe khách Phương Trang Futabuslines liên tục để nợ BHXH đầm đìa. Cơ quan BHXH, rồi Thanh tra Sở LĐ-TB&XH đều đã vào cuộc thanh tra, xử phạt, nhưng rốt cuộc DN vẫn chây ỳ không chịu nộp. Tính đến tháng 1/2017, Công ty Phương Trang còn nợ BHXH hơn 24 tỉ đồng, dù hằng ngày cả ngàn xe khách của hãng này vẫn bon bon trên đường.

Cũng đang hoạt động bình thường, nhưng Công ty CP phân phối Tấn Khoa (huyện Bình Chánh, TP.HCM) lại để nợ hơn 4,3 tỉ đồng BHXH của 176 NLĐ. Bà Nguyễn Thị Hồng Hạnh- Phó phòng Khai thác và Thu nợ (BHXH TP.HCM) than thở: “Chúng tôi đã làm đủ mọi cách để đòi nợ, nhưng DN vẫn chây ỳ không thực hiện. Mới đây, chúng tôi đã tập hợp, củng cố toàn bộ hồ sơ sai phạm của Công ty gửi sang LĐLĐ Thành phố đề nghị khởi kiện. Tuy nhiên, đến nay phía tổ chức Công đoàn mới chỉ thí điểm khởi kiện được một số ít DN; thậm chí do vướng mắc về thủ tục nên chưa có DN nào phải “hầu” tòa.

Tại Khánh Hòa, hàng loạt DN cũng hoạt động bình thường, nhưng vẫn chây ỳ không chịu thực hiện nghĩa vụ đóng BHXH cho NLĐ. Đơn cử: Công ty CP XDCT 505 còn nợ 4,6 tỉ đồng; Công ty CP May Gió Mới cố tình chây ỳ nợ hơn 1,4 tỉ đồng; Công ty CP Sen Việt, Công ty TNHH Thủy Sản Thiên Phú, Công ty TNHH THT cũng đang trong cảnh tương tự…

Đáng nói, dù trốn đóng BHXH, nhưng đã hơn 1 năm qua, hầu hết các DN đều “né” được việc bị khởi kiện. Một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là việc BHXH các địa phương không còn thẩm quyền khởi kiện. Trong khi đó, tổ chức Công đoàn (được giao nhiệm vụ này) lại đang gặp rất nhiều vướng mắc liên quan đến thủ tục pháp lý. Hậu quả là hàng loạt NLĐ đang trong tình cảnh chơi vơi, lo lắng về quyền lợi BHXH, BHYT của mình.

NLĐ bất an

Chứng kiến rất nhiều NLĐ bị ảnh hưởng trực tiếp quyền lợi do bị Công ty chây ỳ nợ đọng BHXH, BHYT, mới thấy giải pháp khởi kiện DN đang rất cấp thiết.

Anh Nguyễn Tấn Hùng làm công nhân tại Công ty TNHH TM Kyong Jun Việt Nam (TP.HCM) đã được 3 năm. Tuy nhiên, do có đến 2 năm Công ty nợ BHXH, BHYT, nên anh Hùng có nguy cơ không được hưởng các quyền lợi về BHXH, BHYT. Theo anh Hùng, hiện nay trong Công ty còn có khoảng 30 lao động khác cũng trong cảnh tương tự như mình; vậy mà các cơ quan chức năng vẫn chưa thể đưa công ty này ra tòa được.

Bà Trần Ngọc Giao Châu- Trưởng phòng Khai thác và Thu nợ (BHXH TP.HCM) chia sẻ: “Chứng kiến rất nhiều NLĐ không đòi được quyền lợi về ốm đau, sổ BHXH chỉ vì DN nợ BHXH kéo dài, chúng tôi không khỏi chạnh lòng. Nhưng do thẩm quyền của ngành BHXH vẫn còn có giới hạn, nên cần phải có sự phối hợp của nhiều cấp, nhiều ngành mới có thể xử lý dứt điểm được”.

Cũng theo bà Châu, trước thực trạng nợ BHXH ngày càng cao, BHXH TP.HCM đã tích cực đẩy mạnh công tác đốc thu; đồng thời chú trọng thực hiện chức năng mới là thanh tra đóng BHXH. Cùng với đó, từ năm 2016, BHXH Thành phố đã thường xuyên tập hợp, chuyển số liệu của 379 DN nợ BHXH (với số tiền nợ 176 tỉ đồng) sang LĐLĐ để đề nghị cơ quan này khởi kiện…

Trong khi đó, theo ông Lê Hùng Chính- Phó Giám đốc BHXH Khánh Hòa, đến cuối tháng 2/2017, tình hình DN nợ BHXH tăng hơn so với cuối năm 2016. Trong điều kiện giải pháp khởi kiện DN nợ (do LĐLĐ thực hiện) gặp khó khăn, thì BHXH Khánh Hòa đã lập tức áp dụng nhiều giải pháp khác để giảm nợ như: Thanh tra, kiểm tra; tăng cường tuyên truyền vận động, đối thoại; đồng thời đăng công khai danh sách các đơn vị nợ đọng trên các phương tiện thông tin đại chúng…

Đối với đơn vị SDLĐ nợ từ 3 tháng trở lên, cơ quan BHXH chủ động lập danh sách để xuống tận nơi xác định nguyên nhân nợ, lập biên bản đối chiếu thu nộp và yêu cầu đơn vị nộp BHXH, BHYT, BH thất nghiệp đúng theo quy định. Hàng tháng, BHXH tỉnh cũng báo cáo tình hình nợ BHXH của các DN để xin ý kiến chỉ đạo của Tỉnh ủy và UBND tỉnh; đồng thời phân loại danh sách các đơn vị nợ BHXH để đề nghị các sở, ban, ngành và Huyện ủy, UBND các huyện, thị xã, thành phố chỉ đạo, đôn đốc các đơn vị trực thuộc thực hiện tốt việc nộp BHXH, BHYT, BH thất nghiệp…

Cũng theo ông Lê Hùng Chính, để nhanh chóng đảm bảo quyền lợi cho NLĐ tại các DN, trong tháng 11/2016, BHXH Khánh Hòa đã “tức tốc” chuyển hồ sơ cho LĐLĐ và đề nghị khởi kiện 15 DN nợ đọng BHXH số tiền lớn trên địa bàn tỉnh…

Mặc dù đã rất nỗ lực, nhưng trong một năm qua, tính đến tháng 2/2017 hệ thống tổ chức Công đoàn trong toàn quốc mới khởi kiện khoảng 150 doanh nghiệp nợ đọng BHXH. Vì thế, hàng triệu NLĐ đang phải trông ngóng và lo lắng sợ bị mất các quyền lợi chế độ; trong khi đó nhiều DN cũng tỏ ra “nhờn thuốc” khi liên tục vi phạm pháp luật.

Nguồn baobaohiemxahoi.vn