Xác định rõ vụ án lao động hay vụ án hành chính

Về thẩm quyền giải quyết tranh chấp về BHXH giữa NLĐ, tập thể lao động với người SDLĐ,TAND Tối cáo cho biết, Khoản 1, và Khoản 3, Điều 205 của Bộ luật lao động năm 2012 quy định:“Trong thời hạn 5 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp lao động tập thể về quyền, Chủ tịch UBND cấp huyện phải tiến hành giải quyết tranh chấp lao động…Trong trường hợp các bên không đồng ý với quyết định của Chủ tịch UBND cấp huyện hoặc quá thời hạn mà Chủ tịch UBND cấp huyện không giải quyết thì các bên có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết”. Do đó, Tòa án các cấp khi thụ lý, giải quyết các yêu cầu về BHXH, cần lưu ý:

Tòa án xét xử một vụ cơ quan BHXH kiện doanh nghiệp nợ BHXH để bảo vệ quyền lợi NLĐ- ảnh minh họa

Trường hợp Chủ tịch UBND cấp huyện giải quyết tranh chấp mà các bên không đồng ý với quyết định của Chủ tịch UBND cấp huyện hoặc quá thời hạn luật quy định mà Chủ tịch UBND cấp huyện không giải quyết thì các bên có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết tranh chấp tập thể về quyền. Trường hợp này, Tòa án thụ lý giải quyết và xác định đây là vụ án lao động.

Trường hợp Chủ tịch UBND cấp huyện giải quyết tranh chấp mà các bên không đồng ý với quyết định của Chủ tịch UBND cấp huyện và khởi kiện đối với quyết định của Chủ tịch UBND cấp huyện thì Tòa án thụ lý giải quyết và xác định đây là vụ án hành chính.

Về thẩm quyền giải quyết tranh chấp về BHXH giữa NLĐ, người SDLĐ với cơ quan BHXH:

Theo quy định tại Khoản 8, Điều 18, và Khoản 2, Điều 20 của Luật BHXH thì NLĐ và người SDLĐ có quyền khiếu nại, tố cáo và khởi kiện về BHXH theo quy định của pháp luật.

Theo quy định tại Điều 118 và Điều 119 của Luật BHXH thì NLĐ và người SDLĐ có quyền khiếu nại hoặc khởi kiện vụ án hành chính theo quy định của Luật này và Luật Tố tụng hành chính đối với quyết định, hành vi hành chính của tổ chức BHXH khi có căn cứ cho rằng quyết định, hành vi đó vi phạm pháp luật về BHXH, xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Khi có người khởi kiện đối với quyết định, hành vi hành chính của cơ quan BHXH thì Tòa án thụ lý vụ án và xác định là vụ án hành chính.

Việc xác định thẩm quyền của Tòa án đối với vụ án hành chính thực hiện theo quy định tại Điều 29 và Điều 30 của Luật tố tụng hành chính năm 2010; kể từ ngày 1/7/2016 (ngày Luật Tố tụng hành chính năm 2015 có hiệu lực pháp luật) thực hiện theo quy định tại Điều 31 và Điều 32, Luật Tố tụng hành chính năm 2015.

Không thụ lý đơn khởi kiện của cơ quan BHXH

Theo quy định tại các Khoản 1, 2 và 3, Điều 2 của Luật BHXH thì NLĐ và người SDLĐ phải tham gia BHXH bắt buộc. Các hành vi trốn đóng BHXH bắt buộc, BH thất nghiệp; chậm đóng tiền BHXH, BH thất nghiệp; chiếm dụng tiền đóng, hưởng BHXH, BH thất nghiệp là những hành vi bị nghiêm cấm quy định tại các Khoản 1, 2 và 3, Điều 17 của Luật BHXH.

Theo quy định tại Khoản 9, Điều 22 của Luật BHXH thì cơ quan BHXH có quyền: Xử lý vi phạm pháp luật hoặc kiến nghị với cơ quan nhà nước có thẩm quyền xử lý vi phạm pháp luật về BHXH, BH thất nghiệp, BHYT.

Như vậy, theo TAND Tối cao, kể từ ngày Luật BHXH (sửa đổi) có hiệu lực thi hành (ngày 1/1/2016), Tòa án không thụ lý đơn khởi kiện của cơ quan BHXH đòi tiền BHXH đối với người SDLĐ.

Đối với những vụ án đã thụ lý trước ngày 1/1/2016 mà chưa giải quyết thì Tòa án ra quyết định đình chỉ giải quyết vụ án, trả lại đơn khởi kiện và hướng dẫn người khởi kiện thực hiện các quy định của Bộ luật Lao động, Luật BHXH và Luật Xử lý vi phạm hành chính.

TAND tối cao yêu cầu Chánh án TAND các cấp, Thủ trưởng các đơn vị thuộc TAND tối cao tổ chức quán triệt hướng dẫn này trong cơ quan, đơn vị mình để bảo đảm thực hiện nghiêm túc và thống nhất.