Hà Nam làm thủ tục cho các đối tượng nhận hỗ trợ khó khăn do dịch bệnh COVID-19. (Ảnh: Vietnam+)

Nêu cao tinh thần, trách nhiệm của cán bộ địa phương

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Chủ tịch Mặt trận Tổ Quốc (MTTQ) Việt Nam Trần Thanh Mẫn đề nghị, MTTQ các tỉnh, thành phố, phối hợp chặt chẽ với ngành Lao động - Thương binh và xã hội (LĐ-TBXH), các sở, ngành, tổ chức chính trị - xã hội để đảm bảo tính chặt chẽ, chính xác ngay từ đầu trong việc xác định đối tượng được thụ hưởng chính sách, không để xảy ra tình trạng trục lợi chính sách; cần phải cung cấp số điện thoại, địa chỉ email, từ Trung ương đến cấp tỉnh, huyện, xã, để nhân dân trực tiếp phản ánh. Có thể nhận qua hòm thư tố giác để giữ bí mật cho người phản ánh; trả lời thỏa đáng các kiến nghị của nhân dân.

Đồng thời, xác định rõ trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền, MTTQ, nhất là ngành LĐ-TBXH các cấp, của Bí thư Chi bộ, Trưởng thôn, Tổ trưởng Tổ dân phố, Trưởng Ban công tác Mặt trận, của Công đoàn, Hội Nông dân, Đoàn Thanh niên, Hội Phụ nữ, Hội Cựu chiến binh trong việc thực hiện các chính sách hỗ trợ người dân gặp khó khăn do đại dịch Covid-19 gây ra.

Tại Hội nghị, nhiều địa phương cho biết, đã bắt đầu hỗ trợ cho các đối tượng trong nhóm an sinh xã hội. Dự kiến trước 30/4, sẽ triển khai xong các nhóm đối tượng như người có công, hộ nghèo, cận nghèo, đối tượng bảo trợ xã hội.

Liên quan tới việc xác định đối tượng, điều kiện tiêu chuẩn, hồ sơ thủ tục, Bộ trưởng Bộ LĐ-TBXH Đào Ngọc Dung nhấn mạnh các địa phương cần thực hiện đúng theo Quyết định 15/2020/QĐ-TTg, không ban hành thêm thủ tục hành chính giấy tờ khác.

Ông Dung lưu ý, các địa phương bám sát nguyên tắc giảm sâu thu nhập, không đảm bảo mức sống tối thiểu để xác định các nhóm đối tượng. Một số địa phương có quy định mức chuẩn nghèo cao hơn cả nước sẽ cho phép áp dụng theo mức chuẩn của địa phương đó. Việc hỗ trợ cần đảm bảo đúng đối tượng, công khai, minh bạch. Đồng thời, đề nghị, các địa phương triển cần khai nhanh, khẩn trương gói hỗ trợ, không để trễ chính sách. Bởi, đến hôm nay dân mong chờ lắm rồi. Đây không chỉ là trách nhiệm mà còn là mệnh lệnh từ trái tim.  

Qua đây, Bộ trưởng Bộ LĐ-TBXH cũng khuyến khích các địa phương sử dụng dịch vụ công trực tuyến, chi trả theo hình thức chuyển khoản thông qua tài khoản ngân hàng của các đối tượng thụ hưởng hoặc theo hệ thống bưu điện. Đặc biệt, công đoàn cùng với các địa phương trong quá trình triển khai không để một số doanh nghiệp tranh thủ thời gian này tìm cách ngừng hợp đồng, gây khó khăn cho người lao động.

Nhắc lại yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ đối với các bộ, ngành, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, nghiêm túc thực hiện Quyết định số 15/2020/QĐ-TTg bảo đảm công khai minh bạch, kịp thời chính xác; Đề cao trách nhiệm và sẵn sàng giải trình trước Quốc hội, Chính phủ và Nhân dân; Thường xuyên kiểm tra đôn đốc tình hình thực hiện ở địa phương đơn vị; Không để lợi dụng để trục lợi chính sách, tham ô, tham nhũng lãng phí, lợi ích nhóm; Xử lý nghiêm các hành vi vi phạm nếu có, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho rằng, khi thực hiện gói hỗ trợ, không mong muốn những vi phạm xảy ra, không có tình trạng phải khởi tố. Nhưng nếu có thì sẽ bị xử lý nghiêm về mặt Đảng, hành chính; Trong trường hợp vi phạm nghiêm trọng thì phải xử lý hình sự.

Về quá trình kiểm tra, giám sát, đề nghị Ủy ban Mặt trận các cấp, đoàn thể xã hội các cấp tham gia ngay từ đầu trong việc rà soát lên danh sách, chứ không chờ lập xong danh sách mới giám sát. Về phía Bộ LĐ-TBXH sẽ lập đường dây nóng và một trang điện tử để cập nhật giải đáp các vướng mắc của nhân dân.

Hướng dẫn triển khai gói hỗ trợ 62 nghìn tỷ

Một số lưu ý về mức hỗ trợ và thủ tục hỗ trợ, với đối tượng nhóm người có công, đối tượng bảo trợ xã hội, hộ nghèo và hộ cận nghèo, thì thủ tục đơn giản, địa phương tiến hành rà soát và Chủ tịch Tỉnh phê duyệt danh sách và danh sách hộ nghèo, hộ cận nghèo tính đến ngày 31/12/2019, còn danh sách đối tượng bảo trợ xã hội và người có công thì theo danh sách hưởng tháng 4/2020. Riêng nhóm đối tượng bảo trợ xã hội chỉ bao gồm đối tượng nhận trợ cấp hàng tháng không bao gồm những đối tượng bảo trợ đang ở các Trung tâm bảo trợ xã hội. Đối với người có công chỉ có 3 nhóm đối tượng chính (người có công đang hưởng trợ cấp hàng tháng, thân nhân của người có công đang hưởng trợ cấp hàng tháng, thương binh đang hưởng chế độ mất sức lao động).

Nhóm người lao động mất việc làm có thể chia thành người lao động đang tham gia BHXH nhưng bị chấm dứt hợp đồng lao động và đủ điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp, thì làm thủ tục nhận trợ cấp thất nghiệp. Các địa phương quán triệt, cải cách thủ tục hành chính và giải quyết những vấn đề qua bưu điện, qua email và trực tuyến để giúp giảm tải và không yêu cầu người lao động phải đến trực tiếp các trung tâm dịch vụ việc làm.

Nhóm có hợp đồng lao động đang đóng BHXH, tuy nhiên là phải hoãn hợp đồng lao động, ngừng việc không hưởng lương, đây là nhóm được hưởng mức hỗ trợ 1.800.000/tháng/người. Lưu ý, người lao động thuộc đối tượng này không phải đi làm thủ tục mà doanh nghiệp sẽ làm thủ tục, doanh nghiệp lập danh sách và có xác nhận của cơ quan bảo hiểm xã hội và trình lên các cấp; mức hỗ trợ được tiến hành hàng tháng. Không cấp hỗ trợ cho tất cả những lao động ngừng việc hoặc hoãn hợp đồng lao động trong các doanh nghiệp mà trên tinh thần doanh nghiệp, người lao động và nhà nước cùng tham gia chia sẻ, chỉ hỗ trợ cho những doanh nghiệp có khó khăn tài chính, không đủ khả năng tài chính để trả lương cho người lao động.

Hỗ trợ dành cho những doanh nghiệp không có doanh thu, ngừng hoạt động, hoặc không có khả năng chi trả, tức là doanh nghiệp đó tính đến 31/12/2019 đã hết các quỹ và các nguồn lực tài chính nhất là quỹ tiền lương không thể chi trả. Nhóm đối tượng này, hàng tháng các doanh nghiệp lập danh sách để hỗ trợ chi trả, chứ không chi trả 1 lần 3 tháng liền.

Nhóm hợp đồng lao động đang tham gia BHXH, chấm dứt hợp đồng lao động nhưng không đủ điều kiện để hưởng BH thất nghiệp, thì theo luật, do mới đi làm, mới đóng BHXH chưa đủ thời gian để được hưởng BH thất nghiệp, người lao động sẽ trực tiếp làm hồ sơ và đề xuất với chính quyền xã, phường và phải có xác nhận bằng sổ BHXH hoặc xác nhận của cơ quan BHXH không thuộc đối tượng nhận BH thất nghiệp và chi trả hàng tháng.

Hỗ trợ nhóm lao động tự do (có thể khoanh vào một số nhóm chính: Lao động thu gom rác, phế liệu, bốc vác, vận chuyển hàng hóa, xe ôm, xích lô, bán vé số lưu động, một số lao động tự làm việc…) không có hợp đồng lao động nhưng mất việc và bị ảnh hưởng, nên thu nhập bị giảm sâu và thấp hơn mức sống tối thiểu, tức chuẩn nghèo.

Tùy từng địa phương với những nhóm đối tượng nào, công việc nào mà có điều kiện khó khăn cần hỗ trợ, thì các địa phương có thể quyết định, sử dụng nguồn kinh phí ngân sách địa phương và các nguồn hợp pháp khác.

Các hộ kinh doanh ngừng kinh doanh theo yêu cầu của các cấp có thẩm quyền ở đây là UBND cấp tỉnh, theo Chỉ thị 15 của Thủ tướng Chính phủ thì trong thời gian ngừng kinh doanh sẽ hỗ trợ mức 1 triệu đồng/tháng. Chỉ hỗ trợ cho các hộ kinh doanh có kê khai thuế về doanh thu, và mức doanh thu dưới 100 triệu đồng/tháng. Thời gian hỗ trợ theo thực tế, có thể làm tròn, trên 15 ngày có thể làm tròn thành 1 tháng.

Đối với doanh nghiệp do khó khăn, không có khả năng chi trả, với gói hỗ trợ này, ngân hàng chính sách sẽ cho vay không thế chấp, mức vay là 50% mức tiền lương tối thiểu chung của vùng, 1 người lao động ngừng việc 1 tháng, mức vay tối đa là 3 tháng và thời gian để trả nợ là 12 tháng và lãi suất 0%. Trường hợp này, chỉ cho vay để trả lương cho người lao động bị ngừng việc.

Điều kiện để vay là doanh nghiệp phải trả trước 1/2 mức lương tối thiểu vùng cho người lao động và phần cho vay sẽ chi nốt 1/2 mức lương tối thiểu vùng. Tất cả các mức hỗ trợ đều chuyển khoản trực tiếp vào tài khoản của người lao động, chứ không chuyển về doanh nghiệp. Doanh nghiệp lập danh sách và thông tin đầy đủ của người lao động, ngân hàng chính sách sẽ giải ngân trực tiếp vào tài khoản của người lao động để tránh nguồn tiền bị dùng sai mục đích. /.