Loạn... chỉ định thuốc

Theo Phó Giám đốc BHXH TP Hồ Chí Minh Lưu Thị Thanh Huyền, mặc dù qua nhiều lần giám định, kiểm tra và nhắc nhở các bệnh viện (BV) trong thành phố quản lý việc bác sĩ kê toa, cấp phát thuốc cho người bệnh bảo đảm hiệu quả, an toàn và phù hợp phác đồ điều trị. Thế nhưng, không ít cơ sở y tế vẫn buông lỏng để bác sĩ kê thuốc tràn lan, buộc cơ quan BHYT phải giám định lại, thậm chí tạm dừng thanh toán.

BHXH TP Hồ Chí Minh cho biết, năm 2016, cơ quan BHXH đã rút một số thuốc ra khỏi danh mục thanh toán BHYT vì không phù hợp; trong đó có những loại thuốc chỉ định không đúng tuyến, thậm chí có cả những loại thuốc không dành cho người. Trước đó, BHXH TP Hồ Chí Minh đã ngưng thanh toán BHYT đối với thuốc nhỏ mắt Gatifloxacin; loại thuốc này bị Cục Quản lý dược Bộ Y tế thu hồi vì chứa hoạt chất thuộc danh mục cấm dùng cho người. Điều đáng nói, trong một thời gian dài, các cơ sở y tế vẫn chỉ định dùng nhỏ mắt cho người bệnh từ năm 2013, khi thuốc này liên tục trúng thầu vào các bệnh viện công lập.

Từ tháng 7.2016, BHXH Việt Nam đã siết chặt hơn công tác giám định thuốc tại các bệnh viện, hàng loạt loại thuốc cũng bị ngưng thanh toán BHYT với lý do chỉ định tràn lan hoặc có giá trúng thầu cao không phù hợp.

Theo Phó Giám đốc BHXH Việt Nam Phạm Lương Sơn, từ 11.6.2016, các mặt hàng thuốc chưa được Cục Quản lý dược công bố giá kê khai và kê khai lại sẽ bị cơ quan BHYT tạm dừng thanh toán. Vì vậy, các bệnh viện đã lạm dụng chỉ định thuốc gây lạm chi BHYT sẽ phải gánh chịu hậu quả.


Cần thống nhất quy định quản lý

Theo Thông tư 40/2014 của Bộ Y tế về hướng dẫn thực hiện danh mục tân dược thuộc phạm vi thanh toán của Quỹ BHYT quy định: Quỹ BHYT không thanh toán đối với trường hợp sử dụng thuốc không phù hợp với chỉ định đã đăng ký trong hồ sơ đăng ký thuốc đã được duyệt. Vì vậy, những thuốc được sử dụng không có trong chỉ định có trong tờ hướng dẫn sử dụng thuốc kèm theo hộp thuốc sẽ không được BHYT thanh toán.

Tuy nhiên, thực tế các bác sĩ vẫn cứ kê đơn các loại thuốc sai với quy định của thông tư. Điều này theo các chuyên gia là do việc đấu thầu thuốc hiện nay đang thực hiện theo tên hoạt chất; thuốc được sử dụng trong các phác đồ của Bộ Y tế ban hành, hoặc các tài liệu y khoa, phác đồ của bệnh viện cũng được ghi theo tên hoạt chất. Trong khi đó, thuốc thành phẩm của các công ty khác nhau mặc dù cùng một hoạt chất nhưng khi thực hiện đăng ký, được Cục Quản lý dược cấp phép với nhiều phạm vi chỉ định khác nhau, có trường hợp không trùng khớp với phác đồ hay Dược thư Quốc gia hoặc các tài liệu y khoa.

Để giải quyết vướng mắc này, thống nhất trong thanh toán BHYT, hiện Bộ Y tế đang rà soát, sửa đổi, bổ sung Thông tư số 40 và hướng dẫn giải quyết thanh toán theo hướng: Đối với thuốc đã sử dụng, cho phép thực hiện thanh toán trong trường hợp chỉ định thuốc phù hợp với chỉ định trong hồ sơ đăng ký thuốc đã được cấp phép hoặc theo hướng dẫn của phác đồ điều trị của Bộ Y tế hoặc phác đồ điều trị của bệnh viện. Đối với những thuốc chưa sử dụng vẫn thực hiện theo đúng hướng dẫn tại Thông tư số 40, chỉ thanh toán với những chỉ định sử dụng phù hợp với chỉ định đã đăng ký trong hồ sơ đăng ký thuốc đã được phê duyệt.

Trong khi đó, đối với thuốc trúng thầu của các bệnh viện, BHXH Việt Nam cho biết chỉ thanh toán nếu giá trúng thầu đúng với giá kê khai hoặc kê khai lại còn hiệu lực vào thời điểm bệnh viện nhập thuốc, nhưng không được vượt giá khi lựa chọn trúng thầu. Nếu thuốc đã được BHYT thanh toán nhưng qua giám sát có giá cao hơn giá kê khai, hoặc kê khai lại còn hiệu lực thì BHXH sẽ thu hồi tiền chênh lệch Quỹ BHYT đã chi.