Thực hiện Quy chế hối hợp số 296/QCPH-BHXH-CT ngày 12/02/2015 của Bảo hiểm xã hội tỉnh và Cục thuế tỉnh (Quy chế), ngày 28/9/2018, tại Bảo hiểm xã hội tỉnh Lâm Đồng, Bảo hiểm xã hội phối hợp với Cục Thuế tỉnh Lâm Đồng tổ chức hội nghị đánh giá kết quả thực hiện Quy chế phối hợp giữa 2 ngành năm 2018. Tham dự hội nghị có lãnh đạo Cục Thuế tỉnh và BHXH tỉnh; lãnh đạo BHXH và Chi cục thuế các huyện, thành phố cùng lãnh đạo các phòng nghiệp vụ của 2 cơ quan.

Theo báo cáo tại hội nghị, tình hình thực hiện Quy chế những tháng đầu năm 2018 đã được 2 ngành chú trọng. Trong những tháng đầu năm 2018, Cục Thuế đã gửi cho BHXH tỉnh các Báo cáo tình hình hoạt động của tổ chức trả thu nhập quý 4 năm 2017, quý 1, quý 2 năm 2018; Báo cáo kết quả thanh tra, kiểm tra tại trụ sở người nộp thuế (NNT) quý 4 năm 2017, quý 1, quý 2 năm 2018; danh sách 2.006 doanh nghiệp, trong đó có 988 doanh nghiệp đã đăng ký cấp mới mã số thuế, 1018 doanh nghiệp tạm ngưng hoạt động, đóng mã số thuế, bị thu hồi giấy phép kinh doanh hoặc bỏ địa chỉ kinh doanh; cung cấp báo cáo kết quả thanh tra, kiểm tra tại trụ sở của người nộp thuế là 109 doanh nghiệp; cung cấp danh sách 8.648 đơn vị đang hoạt động trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng (tính đến 31/12/2017), trong đó còn trên 4.000 doanh nghiệp chưa đăng ký tham gia BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động. Các báo cáo, dữ liệu của Cục Thuế đã giúp cơ quan BHXH có các thông tin mà cơ quan BHXH cần có như: số lượng người lao động trong tổ chức trả thu nhập; tiền trích BHXH bắt buộc mà tổ chức trả thu nhập tính vào chi phí để tính thuế.

Việc cung cấp thông tin của cơ quan BHXH cho Cục Thuế cũng được duy trì thường xuyên. Hàng quý, BHXH tỉnh cung cấp cho Cục Thuế báo cáo tình hình nợ đóng BHXH, BHYT, BHTN, bao gồm: số lượng tổ chức trả thu nhập tham gia BHXH, số lao động tham gia BHXH; số tiền đóng BHXH; số tiền nợ BHXH. Mặt khác, khi phát sinh các yêu cầu cần trao đổi thông tin, hai ngành đã kịp thời trao đổi cung cấp để phục vụ công tác theo yêu cầu.

Để đẩy mạnh việc chấp hành pháp luật về BHXH của các doanh nghiệp, đảm bảo quyền lợi của người lao động, trên cơ sở các thông tin do cơ quan thuế cung cấp, cơ quan BHXH đã tổ chức đi đến 330 đơn vị trên địa bàn các huyện, thành phố nhằm nắm bắt tình hình thực hiện chế độ cho người lao động tại đơn vị. Riêng trên địa bàn Thành phố Đà Lạt, BHXH tỉnh Lâm Đồng đã đi đến 177 đơn vị, trong đó làm việc được với 16 đơn vị, 52 đơn vị không đúng địa chỉ, 76 đơn vị không tìm thấy địa chỉ, 30 đơn vị không hợp tác, 03 đơn vị đã tham gia BHXH, BHYT, BHTN. Qua đó, đã phát triển được 143 đơn vị mới tham gia BHXH, BHYT, BHTN với 592 lao động.

Ngoài ra, 02 ngành đã phối hợp trong thanh tra, kiểm tra tại 38 đơn vị trên địa bàn các huyện, thành phố. Trong đó: BHXH tỉnh phối hợp với Cục thuế tỉnh và Chi cục thuế các huyện, thành phố thực hiện 24 doanh nghiệp; BHXH TP Bảo Lộc phối hợp với Chi cục thuế Bảo Lộc thực hiện 06 đơn vị, BHXH huyện Di Linh phối hợp Chi cục thuế Di Linh thực hiện 08 đơn vị. Qua thanh tra, kiểm tra đã đôn đốc thu hồi số tiền nợ BHXH, BHYT, BHTN là 896.097.847 đồng; yêu cầu tham gia đóng, bổ sung thời gian đóng BHXH đối với 93 lao động với số tiền yêu cầu truy thu là 184.672.410 đồng; yêu cầu điều chỉnh mức đóng BHXH, BHYT, BHTN đối với 224 lao động với số tiền truy thu là 139.825.134 đồng do đóng không đúng mức tiền lương tối thiểu vùng quy định; thu hồi số tiền chi chế độ BHXH ngắn hạn không đúng quy định đối với 29 lượt người, số tiền là 38.664.581 đồng; thoái thu đối với 02 lao động với số tiền là 8.715.000 đồng.

Như vậy, trong quá trình thực hiện, việc trao đổi thông tin và sự phối hợp công tác giữa hai cơ quan dựa trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ và yêu cầu quản lý thuế, quản lý thu BHXH, BHYT, BHTN phù hợp với quy định pháp luật đã đáp ứng được yêu cầu đề ra; việc trao đổi thông tin đã đảm bảo được tính kịp thời, chính xác và đầy đủ theo yêu cầu của hai cơ quan; nội dung thông tin trao đổi và sự phối hợp thực hiện được quản lý theo quy định của Luật Quản lý Thuế, Luật BHXH.

Tuy nhiên, trong công tác phối hợp còn một số khó khăn như: Một số doanh nghiệp mới đăng ký kinh doanh (ĐKKD) được cấp mã doanh nghiệp/mã số thuế theo quy chế liên thông một cửa tại Sở KHĐT nhưng không họat động tại địa chỉ đã đăng ký hoặc thay đổi địa chỉ kinh doanh đã đăng ký nhưng không thông báo với cơ quan ĐKKD nên khi gửi thông báo yêu cầu thực hiện đóng BHXH bị Bưu điện trả lại vì không tìm ra địa chỉ hoặc khi cử chuyên quản đến đơn vị không tìm thấy doanh nghiệp.

Các doanh nghiệp trên địa bàn hầu hết các huyện hoạt động với quy mô nhỏ lẻ, làm theo hình thức mùa vụ, chủ yếu sử dụng lao động không ký hợp đồng lao động với người lao động nên việc khai thác đối tượng tham gia tại đơn vị còn gặp nhiều khó khăn.

Trên thực tế, một số đơn vị mới ĐKKD và được cấp mã doanh nghiệp/mã số thuế nhưng chưa đi vào hoạt động, đang xây dựng, đang hoàn thiện quy trình sản xuất chưa tuyển dụng lao động hoặc lao động thực tế thấp hơn nhiều so với số lao động đăng ký nên hiệu quả trong khai thác đối tượng tham gia BHXH không cao.

Khi Cục Thuế chủ trì phối hợp trong thực hiện kế hoạch thanh tra, kiểm tra theo phê duyệt của UBND tỉnh, Cục Thuế thông báo thời gian thanh tra, kiểm tra rất chậm, sát thời điểm thanh tra, kiểm tra nên BHXH tỉnh không đủ thời gian để thông báo thời gian thanh, kiểm tra cho các doanh nghiệp theo quy định của Ngành (thông báo thời gian thanh, kiểm tra đối với đơn vị sử dụng lao động trước ít nhất 5 ngày làm việc).

Tại hội nghị các đại biểu tập trung thảo luận và đề ra một số giải pháp để triển khai trong thời gian tới như:

- Cơ quan thuế có phương thức phù hợp trong việc cung cấp cho cơ quan BHXH danh sách người lao động do tổ chức trả thu nhập đối với đơn vị chưa tham gia BHXH và đơn vị đã tham gia BHXH nhưng trốn đóng BHXH cho người lao động khi cơ quan BHXH đề nghị.

- BHXH và Cục Thuế tỉnh tăng cường phối hợp để tuyên truyền các nội dung về nghĩa vụ thuế và chính sách BHXH, BHYT đến các doanh nghiệp. Trong tháng 09 và tháng 10 năm 2018, 02 ngành phối hợp tổ chức đối thoại với các doanh nghiệp trên địa bàn huyện Đức Trọng và thành phố Bảo Lộc.

- BHXH tỉnh Lâm Đồng sẽ chủ động xây dựng kế hoạch, Cục Thuế bố trí cán bộ tham gia Tổ công tác liên ngành kiểm tra thực hiện pháp luật BHXH, BHYT và BHTN theo Quyết định số 1582/QĐ-UBND ngày 28/07/2014 của Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng.

- Hai ngành cung cấp cho nhau kế hoạch thanh tra, kiểm tra các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh hàng năm, để hai ngành chủ động trong sắp xếp thời gian tổ chức thanh tra, kiểm tra các doanh nghiệp.

- Khi Cục Thuế chủ trì phối hợp trong thực hiện kế hoạch thanh tra, kiểm tra theo phê duyệt của UBND tỉnh, đề nghị Cục Thuế thông báo danh sách các doanh nghiệp sẽ thanh tra, kiểm tra sớm để BHXH tỉnh có đủ thời gian thông báo cho doanh nghiệp theo quy định của BHXH Việt Nam.

Với quyết tâm của 2 ngành, công tác phối hợp trongg thời gian tới sẽ mang lại hiệu quả cao trong việc chống thất thu thuế, giảm giảm nợ đóng BHXH, khai thác thêm đối tượng tham gia BHXH nhằm đảm bảo quyền lợi cho người lao động nói chung và góp phần đảm bảo an sinh xã hội trên địa bàn tỉnh nhà.

Trần Sơn