Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cho biết hiện cả nước có khoảng 16,1 triệu người cao tuổi, chiếm trên 16% dân số. Trong đó, hơn 5,4 triệu người cao tuổi đang hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp ưu đãi người có công với cách mạng. Hơn 15 triệu người cao tuổi có thẻ bảo hiểm y tế.

Hiện nay, người cao tuổi được nhận trợ cấp xã hội, trợ cấp ưu đãi người có công với cách mạng, lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội thông qua cơ quan cung cấp dịch vụ công ích của Nhà nước, qua thẻ ATM.

Nâng dần mức chuẩn trợ cấp xã hội cho người cao tuổi (Ảnh minh họa)

Đến nay, có 14 tỉnh, thành phố chủ động nâng mức chuẩn trợ giúp xã hội cao hơn mức quy định cho khoảng 700.000 đối tượng, với kinh phí hơn 3.500 tỷ đồng; 32 tỉnh, thành phố mở rộng đối tượng là người cao tuổi có hoàn cảnh khó khăn, sống cô đơn được hưởng chính sách trợ giúp xã hội.

Theo đánh giá, công tác chăm sóc, phát huy vai trò người cao tuổi tiếp tục được các cấp, các ngành quan tâm. Hằng năm, tổ chức chúc thọ, mừng thọ cho trên 1,2 triệu người cao tuổi; khám sức khoẻ định kỳ cho 4,5 triệu người cao tuổi, lập hồ sơ theo dõi sức khoẻ cho 3,5 triệu người.

Có ít nhất 95% các tỉnh, thành phố có Câu lạc bộ liên thế hệ tự giúp nhau của người cao tuổi. Cả nước có 86% số xã, phường, thị trấn duy trì và hoạt động Quỹ chăm sóc và phát huy vai trò người cao tuổi với tổng số tiền huy động gần 300 tỷ đồng.

Cả nước hiện có trên 7 triệu người cao tuổi trực tiếp tham gia lao động, sản xuất, kinh doanh; gần 734.000 người cao tuổi tham gia công tác Đảng, chính quyền, Mặt trận, đoàn thể…; đóng góp 2 triệu ngày công, hiến hơn 1 triệu m2 đất, 260 tỷ đồng thực hiện phong trào nông thôn mới, đô thị văn minh.

Tuy nhiên, hiện nay một số địa phương gặp khó khăn trong bố trí nguồn kinh phí khám chữa bệnh định kỳ tại cơ sở cho người cao tuổi; chưa quan tâm, bố trí khu vui chơi, giải trí, sinh hoạt cộng đồng cho nhóm này…

Đặc biệt, chính sách trợ giúp xã hội đối với người cao tuổi cũng còn hạn chế, ở mức thấp. Với mức chuẩn trợ cấp xã hội cho người cao tuổi hiện nay khoảng 360.000 đồng/tháng, chỉ bằng khoảng 17% thu nhập bình quân, 24% chuẩn nghèo nông thôn giai đoạn 2021-2025, mới chỉ hỗ trợ được một phần nhu cầu thiết yếu của người dân. Tỷ lệ người cao tuổi thuộc hộ nghèo là 3,6%, cận nghèo là 11,6%, cao hơn bình quân chung cả nước.

Theo Nghị định số 20/2021/NĐ-CP của Chính phủ quy định chính sách trợ giúp xã hội đối với đối tượng bảo trợ xã hội, người cao tuổi thuộc một trong các trường hợp quy định sau đây được hưởng trợ cấp xã hội hàng tháng, gồm: Người cao tuổi thuộc diện hộ nghèo, không có người có nghĩa vụ và quyền phụng dưỡng hoặc có người có nghĩa vụ và quyền phụng dưỡng nhưng người này đang hưởng trợ cấp xã hội hàng tháng.

Người cao tuổi từ đủ 75 tuổi đến 80 tuổi thuộc diện hộ nghèo, hộ cận nghèo đang sống tại địa bàn các xã, thôn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đặc biệt khó khăn.

Người từ đủ 80 tuổi trở lên mà không có lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hàng tháng, trợ cấp xã hội hàng tháng. Người cao tuổi thuộc diện hộ nghèo, không có người có nghĩa vụ và quyền phụng dưỡng, không có điều kiện sống ở cộng đồng, đủ điều kiện tiếp nhận vào cơ sở trợ giúp xã hội nhưng có người nhận nuôi dưỡng, chăm sóc tại cộng đồng.

Tùy thuộc điều kiện kinh tế - xã hội tại địa phương, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trình Hội đồng nhân dân cùng cấp quyết định mức chuẩn trợ giúp xã hội, mức trợ giúp xã hội áp dụng trên địa bàn bảo đảm không thấp hơn mức chuẩn trợ giúp xã hội và mức trợ giúp xã hội theo quy định.

Mới đây, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đã đề xuất 2 phương án tăng chuẩn trợ cấp xã hội, trong đó có nhóm người cao tuổi. Phương án 1 là nâng mức chuẩn trợ cấp xã hội hằng tháng từ 360.000 đồng/người lên 500.000 đồng, tương đương 33% chuẩn nghèo khu vực nông thôn giai đoạn 2021-2025.

Phương án 2 là nâng mức chuẩn trợ cấp xã hội hằng tháng từ 360.000 đồng/người lên 750.000 đồng, tương đương 50% chuẩn nghèo khu vực nông thôn giai đoạn 2021-2025. Việc nâng mức chuẩn trợ cấp xã hội sẽ phần nào cải thiện đời sống cho người cao tuổi.

Trong năm nay, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cho biết cũng sẽ tổ chức nghiên cứu, đánh giá tình hình thực hiện Luật Người cao tuổi; trình ban hành Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 20/2021/NĐ-CP quy định chính sách trợ giúp xã hội đối với đối tượng bảo trợ xã hội, theo hướng nâng mức chuẩn trợ giúp xã hội, mở rộng đối tượng trợ giúp xã hội phù hợp với tình hình thực tiễn.

Cùng với đó, sẽ trình ban hành Chiến lược quốc gia về người cao tuổi Việt Nam đến năm 2035, tầm nhìn đến năm 2045.

Bộ cũng sẽ phối hợp với các cơ quan liên quan triển khai thực hiện mục tiêu 100% người cao tuổi được cấp thẻ bảo hiểm y tế; nhân rộng mô hình câu lạc bộ liên thế hệ tự giúp nhau; tập huấn nâng cao năng lực cán bộ làm công tác người cao tuổi…