Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại cuộc họp, nguồn ảnh: VGP

Đây là phiên họp thứ nhất của Ủy ban kể từ thời điểm được kiện toàn từ Ủy ban Quốc gia về Chính phủ điện tử. Cách đây hơn 1 tuần, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 1964/QĐ-TTg phê duyệt danh sách thành viên Ủy ban Quốc gia về CĐS và lãnh đạo Tổ công tác giúp việc Ủy ban. Theo đó, Ủy ban do Thủ tướng Phạm Minh Chính làm Chủ tịch. Ủy ban có 2 Phó Chủ tịch gồm: Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam (Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban); Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng và các ủy viên.

Phiên họp được kết nối trực tuyến đến các điểm cầu tại 21 bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và 63 tỉnh, thành phố trên cả nước.

Phát biểu khai mạc Phiên họp, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho biết, chuyển đổi số vừa là xu thế chung của thế giới, song cũng là đòi hỏi khách quan của quá trình phát triển đất nước. Phiên họp đầu tiên, ra mắt Ủy ban là bước triển khai Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng về chuyển đổi số, với 3 trụ cột chính là Chính phủ số, nền kinh tế số và xã hội số.

Tại Phiên họp này, Ủy ban sẽ thảo luận nhằm tiếp tục nâng cao nhận thức, thống nhất hành động; đồng thời đưa ra những kế hoạch, phương pháp, nội dung để Ủy ban hoạt động một cách khoa học, hiệu quả, phù hợp với điều kiện Việt Nam. Trước mắt là phục vụ phòng, chống dịch COVID-19; khôi phục, phát triển kinh tế- xã hội; đảm bảo an ninh, quốc phòng; nâng cao vị thế vai trò, tiềm lực của Việt Nam trên trường quốc tế; vì lợi ích quốc gia, dân tộc.

Phấn đấu đưa Việt Nam vào nhóm đầu top 30 thế giới về truy cập số

Tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, CĐS là cuộc cách mạng về thể chế nhiều hơn là về công nghệ. Chính phủ đi đầu về chi tiêu cho CĐS thì sẽ tạo ra thị trường CĐS cho các doanh nghiệp công nghệ số. Chính phủ đi đầu về chi cho nghiên cứu cơ bản một số công nghệ số nền tảng của CĐS. Đó sẽ là những cú hích quan trọng cho CĐS thành công tại Việt Nam. Một xã hội số thì điều kiện tiên quyết là mỗi người dân có một điện thoại thông minh, mỗi hộ gia đình một đường internet cáp quang. Việt Nam đang có những điều kiện thuận lợi để đạt được điều này. Bộ Thông tin và Truyền thông đang chỉ đạo quyết liệt các giải pháp để Việt Nam sẽ vào nhóm đầu top 30 về truy cập số.

Thay mặt cơ quan có bước CĐS mạnh mẽ thời gian qua, Bộ trưởng Bộ Công an, Đại tướng Tô Lâm cho biết, kết quả nổi bật là hoàn thành hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và sản xuất, cấp căn cước công dân. Đây là 2 dự án quan trọng, là tài nguyên quốc gia đắt giá, là dữ liệu gốc cho quá trình phát triển CĐS, kinh tế số, xã hội số.

Đến nay, Bộ Công an đã và đang phát huy hiệu quả 2 dự án này. Bộ trưởng Tô Lâm kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương tiếp tục phối hợp với Bộ Công an “làm giàu” cho cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, phục vụ có hiệu quả các nhiệm vụ phát triển KT-XH, phòng chống dịch bệnh.

Cũng là một ngành có CĐS mạnh mẽ, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết, qua số liệu thống kê của 10 ngân hàng thương mại lớn, mức đầu tư cho CĐS ước tính 15.000 tỷ đồng mỗi năm. Chi phí đầu tư nguồn lực hoạt động CĐS trung bình chiếm từ 20-30% tổng chi phí đầu tư hoạt động. Nhiều ngân hàng, 90% giao dịch thực hiện trên nền tảng số. Đồng tình với ý kiến Bộ trưởng Tô Lâm, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng mong muốn thời gian tới, Bộ Công an tiếp tục phối hợp, cho phép các tổ chức tín dụng trong hệ thống kết nối với cơ sở dữ liệu căn cước công dân để mở rộng lĩnh vực CĐS.

Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan chia sẻ, nền nông nghiệp nước ta về cơ bản dựa trên “trông trời, trông đất, trông mưa, trông nắng”, đã đến lúc cần chuyển qua trông vào dữ liệu đám mây, vào các thiết bị kết nối thông minh. Nền nông nghiệp từ thói quen phỏng đoán, ước chừng, cần chuyển qua ghi nhận, thu thập rồi phân tích thông tin để kịp thời cập nhật, chuyển tải đến người nông dân, HTX, doanh nghiệp, nhà tiêu thụ, cơ quan quản lý. Nền nông nghiệp từ dựa vào thủy lợi hóa, cơ giới hóa, điện khí hóa, cần được tích hợp thêm tự động hóa, thương mại hóa và số hóa.

Bộ trưởng Lê Minh Hoan nhấn mạnh, trong chương trình nông thôn mới giai đoạn 2021-2025, Bộ sẽ đưa tiêu chí làng thông minh dựa trên đào tạo nông dân thông minh, nông dân số vào một trong những mục tiêu trọng điểm.

Năm 2021 là năm đầu tiên thực hiện chiến lược chuyển đổi số giai đoạn 2021-2025, nhiều địa phương cho biết, đã tập trung kiện toàn bộ máy thực hiện công tác này; vận hành trung tâm điều hành thông minh. Các địa phương khẳng định quyết tâm tạo bước chuyển biến căn bản về chuyển đổi số thời gian tới.

Đứng thứ 3 trong 63 địa phương về chỉ số CĐS năm 2020 (DTI 2020), đại diện tỉnh Quảng Ninh cho biết, hiện nay, có tình trạng thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao để thực hiện CĐS. Do đó, cần có chính sách ưu đãi thu hút nguồn nhân lực trong lĩnh vực này. Bảo đảm minh bạch, tránh tiêu cực trong quá trình CĐS là rất quan trọng, cần rà soát, có hướng dẫn cụ thể về quản lý chi phí trong lĩnh vực ứng dụng công nghệ thông tin. Đẩy mạnh truyền thông về CĐS.

Tập trung hoàn thiện thể chế tạo thuận lợi, thúc đẩy chuyển đổi số

Sau khi đại diện lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương thảo luận, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã phát biểu kết luận Phiên họp. Thủ tướng nhận định, chuyển đổi số ở nước ta thời gian qua đã đạt được những kết quả tích cực. Theo đó, nội dung về chuyển đổi số đã được đưa vào các nghị quyết của Đảng, Chính phủ và đã được Chính phủ cùng các bộ, ngành, địa phương triển khai mạnh mẽ ở cả 3 trụ cột là Chính phủ số, kinh tế số và xã hội số.

Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác chuyển đổi số vẫn còn những tồn tại, hạn chế như: Xếp hạng về Chính phủ điện tử còn thấp; môi trường pháp lý cho Chính phủ điện tử, Chính phủ số còn chưa hoàn thiện; nhận thức về tầm quan trọng của chuyển đổi số chưa đủ sâu; chưa biến nhận thức thành quyết tâm chính trị, hành động cụ thể; việc triển khai các cơ sở dữ liệu quốc gia, chuyên ngành còn chậm tiến độ; công tác đào tạo, phát triển nhân lực nhiều nơi chưa được chú trọng…

Thủ tướng đề nghị, thời gian tới, Ủy ban Quốc gia về chuyển đổi số và các bộ, ngành, địa phương tập trung hoàn thiện thể chế tạo thuận lợi, thúc đẩy chuyển đổi số; xây dựng cơ chế, chính sách thử nghiệm ứng dụng giải pháp, công nghệ mới một cách sáng tạo, phù hợp.

Về Chính phủ số, Thủ tướng yêu cầu phải lấy người dân làm trung tâm, chủ thể, mục tiêu, động lực cho CĐS, đẩy mạnh cung cấp dịch vụ công trực tuyến chất lượng, hiệu quả phục vụ người dân, xã hội; đẩy mạnh triển khai các hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia, chuyên ngành; thúc đẩy chia sẻ, kết nối giữa các hệ thống; đổi mới phương thức làm việc trong các cơ quan hành chính nhà nước nhằm thúc đẩy chuyển đổi số trong nội khối hành chính các cấp; ứng dụng công nghệ thông tin vào mọi mặt hoạt động của cơ quan nhà nước, nhất là công tác chỉ đạo, điều hành.

Toàn cảnh phiên họp trực tuyến của Ủy ban Quốc gia về chuyển đổi số. Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Các bộ, ngành, địa phương sớm triển khai các chương trình, kế hoạch, đề án chuyển đổi số quốc gia cho giai đoạn mới, nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế số và xã hội số nhanh, bền vững, toàn diện và có trọng tâm, trọng điểm. Nhanh chóng chuyển đổi số tất cả các ngành, lĩnh vực kinh tế - xã hội, sử dụng công nghệ số và dữ liệu số nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh.

Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành, địa phương tích cực hoàn thiện cơ sở dữ liệu; đầu tư, quan tâm, thúc đẩy triển khai chương trình phát triển công dân số; tích cực hợp tác giữa các địa phương tránh tình trạng cục bộ, phải đặt lợi ích quốc gia dân tộc lên trên hết.

Về kế hoạch chuyển đổi số quốc gia năm 2022, Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành, địa phương quyết tâm thực hiện các nhiệm vụ để tạo bước đột phá, dẫn dắt, lan tỏa, thúc đẩy chuyển đổi số toàn quốc trong giai đoạn mới. Thủ tướng nhất trí về mặt chủ trương với 18 nhóm nhiệm vụ và một số chính sách thúc đẩy chuyển đổi số mà Phiên họp đã nêu.

Thủ tướng yêu cầu sớm hoàn thiện Kế hoạch hoạt động của Ủy ban năm 2022. Theo đó, kế hoạch phải có trọng tâm, trọng điểm, mục tiêu rõ ràng, hoạt động thực chất, hiệu quả, cá thể hóa trách nhiệm và tăng cường vai trò của Tổ công tác giúp việc Ủy ban; đồng thời bảo đảm nguyên tắc Ủy ban không làm thay chức năng, nhiệm vụ của các bộ, ngành, địa phương.

Người đứng đầu Chính phủ trực tiếp giao các bộ, ngành triển khai ngay các công việc cụ thể như: Xây dựng trình Chính phủ ban hành các nghị định liên quan chuyển đổi số; về định danh và xác thực điện tử về bảo vệ dữ liệu cá nhân; quy chế quản lý, vận hành, khai thác Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư; thúc đẩy phát triển hạ tầng số, bảo đảm an toàn thông tin, kết nối, chia sẻ dữ liệu trong chuyển đổi số quốc gia; thúc đẩy việc sử dụng hóa đơn điện tử, gắn với phát triển kinh tế số, phổ cập chữ ký số; đẩy mạnh chuyển đổi số trong doanh nghiệp nhỏ và vừa để thúc đẩy phát triển kinh tế số; thúc đẩy gắn kết chặt chẽ giữa cải cách hành chính và chuyển đổi số, Chính phủ số; xây dựng Cơ sở dữ liệu quốc gia về cán bộ, công chức, viên chức; thúc đẩy ứng dụng hồ sơ sức khỏe điện tử cho người dân...

Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu các bộ, ngành, địa phương khẩn trương kiện toàn và đổi tên Ban Chỉ đạo xây dựng Chính phủ điện tử/chính quyền điện tử thành Ban Chỉ đạo chuyển đổi số do người đứng đầu làm Trưởng ban; ưu tiên, bố trí nguồn lực, kinh phí để thực hiện, hoàn thành các nhiệm vụ được giao trong Chương trình Chuyển đổi số quốc gia, Chiến lược phát triển Chính phủ điện tử hướng tới Chính phủ số, Chiến lược phát triển kinh tế số và xã hội số, đặc biệt là các nhiệm vụ trọng tâm năm 2022 theo Kế hoạch được Ủy ban Quốc gia phê duyệt. Các địa phương có chính sách thúc đẩy hình thành mạng lưới hỗ trợ triển khai chuyển đổi số đến cấp cơ sở, huy động sự tham gia của xã hội, gồm các tổ chức chính trị - xã hội, doanh nghiệp, tình nguyện viên...