Thành lập Cộng đồng Kinh tế ASEAN: Thị trường lao động Việt Nam hưởng lợi

06/09/2014 02:51 AM


Việt Nam sẽ là một trong số các nước hưởng nhiều lợi ích từ việc hội nhập kinh tế khu vực ASEAN. Dự báo, việc làm sẽ tăng trưởng mạnh mẽ trong các lĩnh vực xây dựng, giao thông vận tải, dệt may và chế biến thực phẩm.

Theo Nghiên cứu về tác động của Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC) đối với thị trường lao động Việt Nam của Tổ chức lao động quốc tế (ILO), ADB và Ban Thư ký ASEAN, đến năm 2025, AEC sẽ hỗ trợ thúc đẩy tăng trưởng GDP của Việt Nam thêm 14,5% và tăng trưởng việc làm thêm 10,5%. Tuy nhiên, những lợi ích chung sẽ không được chia đều cho tất cả. Nếu lao động thiếu kỹ năng và kinh nghiệm cần thiết sẽ không thể nắm bắt được cơ hội có việc làm tốt. Trên quy mô tổng thể, hội nhập kinh tế sẽ giúp tạo thêm 14 triệu việc làm ở khu vực ASEAN và cải thiện đời sống của 600 triệu người dân hiện đang sống trong khu vực. Trong giai đoạn 2010-2025, nhu cầu đối với việc làm cần tay nghề trung bình sẽ tăng nhanh nhất ở mức 28% và sẽ có thêm nhiều cơ hội cải thiện cuộc sống cho hàng triệu người.

Giám đốc ILO khu vực Châu Á-Thái Bình Dương Yoshiteru Uramoto nhận định, nghiên cứu mới cho thấy Việt Nam sẽ là một trong số các nước hưởng nhiều lợi ích từ việc hội nhập kinh tế khu vực do nền kinh tế Việt Nam phụ thuộc nhiều vào ngoại thương. Dự báo, việc làm sẽ tăng trưởng mạnh mẽ trong các lĩnh vực xây dựng, giao thông vận tải, dệt may và chế biến thực phẩm. Tuy nhiên, 2/3 số việc làm mới rất có thể là những công việc chất lượng thấp, dễ bị tổn thương. Thực tế, gần 50% số lao động Việt Nam vẫn đang làm việc trong ngành nông nghiệp. Các lĩnh vực có năng suất lao động, thu nhập và điều kiện lao động còn thấp so với một vài nền kinh tế ASEAN khác. Nếu không có sự quản lý quyết đoán, tiến trình thành lập ACE có thể làm gia tăng sự bất bình đẳng và làm trầm trọng hóa những khiếm khuyết của thị trường lao động như việc làm phi chính thức và lao động nghèo.

Theo Bộ trưởng Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội Phạm Thị Hải Chuyền, Việt Nam nhận thức rõ những cơ hội và thách thức đi kèm ACE 2015, với quyết tâm không bỏ qua cơ hội, Chính phủ đang nỗ lực chuẩn bị hội nhập sâu rộng và đảm bảo rằng mọi người đều được hưởng lợi từ quá trình đó. Các chuyên gia khuyến nghị Việt Nam cần ưu tiên thực hiện các biện pháp nâng cao năng suất lao động, chất lượng việc làm trong các ngành nông nghiệp, đa dang hóa công việc trong các ngành chế tạo mới. Độ bao phủ phúc lợi xã hội, trong đó có cơ chế bảo hiểm thất nghiệp cần được mở rộng trên toàn quốc. Việt Nam cũng cần cải thiện hệ thống giáo dục trung học và đào tạo nghề để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng đối với lao động có kỹ năng trung bình. Bên cạnh đó, cần cải thiện công tác bảo vệ nhóm lao động di cư và các hệ thống công nhận kỹ năng của họ, đặc biệt là trong các ngành nghề có kỹ năng thấp, trung bình chiếm tỷ lệ cao. Đồng thời, hệ thống thương lượng tập thể mới cũng đang là một yêu cầu bức thiết để tạo ra môi trường kinh doanh bền vững hơn. Cộng đồng Kinh tế ASEAN (ASEAN Economic Community, viết tắt AEC), chính thức có hiệu lực từ năm 2015, sẽ cho phép dịch chuyển lao động, dịch vụ, đầu tư và hàng hóa giữa 10 nước thành viên ASEAN diễn ra một cách tự do hơn.

Xuất khẩu lao động năm 2014 có thể đạt kỷ lục

Theo Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ LĐTBXH), 8 tháng năm 2014, tổng số lao động xuất khẩu ra nước ngoài là 73.727 người, đạt 84,74% kế hoạch năm 2014 và bằng 134,52% so với cùng kỳ năm 2013. Nếu duy trì được số lượng lao động đi làm việc ở nước ngoài như trong tháng 8, dự kiến xuất khẩu lao động trong năm nay của Việt Nam sẽ vượt mục tiêu 100.000 người, cao nhất từ trước đến nay. Trong các thị trường xuất khẩu lao động của Việt Nam, Đài Loan tiếp tục là thị trường dẫn đầu với 44.535 lao động, chiếm 60%. Năm 2013, Đài Loan là thị trường dẫn đầu khi tiếp nhận tới hơn 40.000 lao động Việt Nam, trong khi cả nước có gần 89.000 người đi làm việc ở nước ngoài.

Sở dĩ Đài Loan luôn dẫn đầu về số lượng lao động xuất khẩu là do thị trường này dễ tìm kiếm việc làm, điều kiện sống gần giống Việt Nam. Thêm vào đó, chi phí sang đó lao động không quá cao, ngoài 1.000 USD tiền ký quỹ thì chỉ phải đóng 4.500 USD đối với nghề sản xuất chế tạo, 3.800 USD đối với nghề giúp việc gia đình. Xếp thứ hai là Nhật Bản với 12.606 lao động, chiếm 17%. Tiếp theo là các thị trường Hàn Quốc với 4.615 người, Malaysia 3.833 người, Saudi Arabia 2.407 người… Ngành nghề thu hút đông lao động nhất vẫn là nhóm lao động phổ thông có tay nghề cao trong sản xuất chế tạo điện cơ, điện lạnh, may, dệt, lắp ráp điện tử. Riêng nghề nuôi trồng thủy sản, chăn nuôi, vận tải biển, đánh bắt cá vẫn đang có nhu cầu cao tại hai thị trường là Hàn Quốc và Đài Loan.

Theo ĐCSVN, DTO