Có thể nói, hơn bao giờ hết, bảo hiểm xã hội (BHXH) đang là chủ đề thu hút được sự quan tâm của đông đảo người dân; nhất là khi Dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) được trình Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ Bảy vừa qua với đề xuất tăng tuổi nghỉ hưu để tránh vỡ Quỹ BHXH không nhận được nhiều sự ủng hộ.
Theo thống kê của Asean Insurance Council (Hội đồìng Bảo hiểm Đông Nam á), năm 2013, tỷ lệ tăng dân số của nước ta 1,054%; trong đó, tỷ lệ sinh là 1,683% và tỷ lệ chết là 0,595%. Con số này cho thấy, xu hướng già hóa dân số ở nước ta đang diễn ra mạnh mẽ. Với tổng số người cao tuổi lên đến 10,91 triệu người, chiếm 12% dân số nhưng chỉ có khoảng 2,3 triệu người hết khả năng lao động được hưởng chế độ bảo hiểm hưu trí, còn gần 8,61 triệu người chưa có lương hưu, chiếm 79% lớp người này. Như vậy, không có lương hưu đồng nghĩa với không có BHYT. Việc này vô hình trung đã khiến 79% người hết tuổi lao động trở thành gánh nặng cho gia đình và xã hội. Trong khi bản thân họ trong thời gian còn độ tuổi lao động đã tích cực làm việc để có thu nhập cho bản thân và gia đình, nộp thuế cho nhà nước thông qua thuế giá trị gia tăng trên các sản phẩm họ mua về tiêu dùng hàng ngày.

Nguồn: ITN

Trong lúc đợi các giải pháp nhằm cứu Quỹ BHXH để cho chế độ bảo hiểm hưu trí cần có chế tài và thời gian để triển khai thì cần thiết có chế độ bảo hiểm hưu trí tự nguyện cho những người không thuộc diện bảo hiểm hưu trí của BHXH. Theo Thông tư số 115 ngày 20.8.2013 của Bộ Tài chính về việc Hướng dẫn bảo hiểm hưu trí và Quỹ Hưu trí tự nguyện, loại hình bảo hiểm mới ra đời sẽ tạo điều kiện cho mọi tầng lớp người dân có thể tự tham gia, đóng góp; thậm chí có đối với đối tượng đã được nhận bảo hiểm hưu trí của BHXH cũng có thể tham gia để cải thiện khả năng tài chính sau khi được đáp ứng nhu cầu tối thiểu bởi quyền lợi theo chế độ và có thể chủ động đối phó với các rủi ro phát sinh trong cuộc sống.
Phó vụ trưởng Vụ BHXH, Bộ LĐ, TB và XH Phạm Trường Giang cho biết, kinh nghiệm của nhiều nước trên thế giới cho thấy, để bảo đảm an sinh xã hội bền vững, cần có hệ thống hưu trí đa tầng bao gồm 5 tầng: tầng 1 là tầng không đóng góp và nguồn 100% từ ngân sách Nhà nước, tầng 2 là tầng hưu trí cơ bản, tầng 3 là hưu trí nghề nghiệp, tầng 4 là tầng hưu trí cá nhân và tầng 5 là tầng tiết kiệm cá nhân. Việc hình thành và phát triển loại hình bảo hiểm hưu trí tự nguyện sẽ góp phần bổ sung trụ cột vào hệ thống hưu trí đơn lẻ hiện nay, giúp cải cách hệ thống hưu trí nước ta dần trở thành hệ thống đa trụ cột như thế giới, đem lại sự phát triển bền vững cho không chỉ hệ thống hưu trí mà còn cả hệ thống an sinh xã hội.
Đồng quan điểm, Trưởng ban Phản biện chính sách Hội đồng các nhà quản trị doanh nghiệp Việt Nam Vũ Xuân Tiền nhấn mạnh thêm, việc tham gia bảo hiểm hưu trí tự nguyện chắc chắn sẽ tạo ra tác động lan tỏa mạnh mẽ. Trước hết, đối với người sử dụng lao động là nâng cao tổng lợi ích cho chính họ, góp phần bảo đảm tương lai, tiết kiệm chi phí thuế khi tham gia đóng góp vào bảo hiểm hưu trí tự nguyện. Tiếp theo, đối với các doanh nghiệp, bảo hiểm hưu trí tự nguyện là hình thức chia sẻ lợi ích thành quả kinh doanh với người lao động, từ đây tạo động lực gắn bó lâu dài, đó chính là biện pháp thu hút nhân tài, giữ chân người lao động. Còn đối với nhà nước, xã hội, việc đa dạng hóa nguồn thu nhập của người nghỉ hưu sẽ giúp giảm các tác động xấu đối với xã hội khi có vấn đề với hưu trí cơ bản. Do đó, bảo hiểm hưu trí tự nguyện được thực hiện càng sớm càng tốt vì việc trì hoãn sẽ làm cho việc bảo đảm cuộc sống người nghỉ hưu khó khăn hơn.
Cùng với đó, nhiều ý kiến cho rằng, trong tương lai lượng vốn hình thành từ các Quỹ Hưu trí tự nguyện và bổ sung sẽ gia tăng nguồn vốn đầu tư dài hạn trên thị trường vốn trong nước và sẽ được tái đầu tư trở lại nền kinh tế, góp phần cho sự phát triển chung của nền kinh tế. Với cơ sở hạ tầng đã có 46 công ty quản lý quỹ, 9 ngân hàng có chức năng giám sát, các tập đoàn, doanh nghiệp bảo hiểm, cộng thêm tổng thu nhập bình quân đầu người năm 2013 khoảng 2.000 USD/người/năm, đây là thời điểm tốt để thực hiện bảo hiểm hưu trí tự nguyện.
Tuy nhiên, theo ông Vũ Tiến Lộc, hành lang pháp lý chưa đồng bộ; người lao động và doanh nghiệp chưa nhận thức đầy đủ về những quy định cụ thể của loại hình bảo hiểm này. Vì vậy, để thực hiện bảo hiểm hưu trí tự nguyện cần hoàn thiện các chế định pháp luật; đẩy mạnh công tác tuyên truyền đến với doanh nghiệp, người lao động về lợi ích khi tham gia… Bảo hiểm hưu trí tự nguyện không chỉ bảo đảm an sinh xã hội bền vững mà còn là nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp và tăng cường nguồn vốn cho xã hội.

Theo ĐBND