Xuất khẩu lao động 2013: Người lao động VN đi đâu?

10/04/2013 09:39 AM


Trong khi nhu cầu tìm việc của người dân đang rất lớn thì nhiều thị trường xuất khẩu lao động của Việt Nam lại đang thu hẹp.


Thị trường Hàn Quốc đóng băng khiến 12.000 người đợi chờ trong vô vọng

Doanh nghiệp "chết lâm sàng"

Bộ trưởng LĐ-TB&XH Phạm Thị Hải Chuyền thừa nhận, một số thị trường đang khó khăn về kinh tế nên việc tiếp nhận lao động Việt Nam bị hạn chế. Đó là các thị trường như Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan, Malaysia. Riêng thị trường Hàn Quốc, vì lao động bỏ trốn gia tăng nên chính phủ nước này đã dừng tiếp nhận lao động Việt Nam.

"Trung bình hàng năm Hàn Quốc tiếp nhận khoảng 15.000 lao động, nhưng năm 2012 đã giảm xuống 9.000 và năm 2013 sẽ giảm nữa nên chắc chắn tác động đến tổng thể mục tiêu XKLĐ năm 2013. Theo Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ LĐ-TB&XH), trong ba tháng đầu năm 2013, cả nước mới chỉ đưa được hơn 19,8 nghìn người đi làm việc ở nước ngoài. Với tình hình hiện tại, để thực hiện được chỉ tiêu đưa 100.000 lao động ra nước ngoài làm việc trong năm 2013 là rất khó khăn" - Bộ trưởng cung cấp thông tin.

Dù đến nay, Bộ LĐ-TB&XH chưa có thống kê trong số hơn 160 doanh nghiệp được cấp giấy phép XKLĐ ai còn ai mất, nhưng thực tế, đã có nhiều doanh nghiệp hiện đang vỡ nợ và lâm vào tình trạng "chết lâm sàng". "Có doanh nghiệp trước đây có cả trăm nhân viên nhưng hiện chỉ có mình giám đốc ngồi ủ rũ giữ chân để khỏi bị ngân hàng siết nợ"- một vị giám đốc cho biết.

Đầu ra bế tắc

Anh N.V.N, quê ở Nghệ An cho biết, anh đã có chứng chỉ tiếng Hàn từ tháng 12/2011, nhưng đến nay vẫn chưa được xuất ngoại. Theo anh N, cả gia đình đang lo lắng vì không biết đến bao giờ anh N mới sang được Hàn Quốc làm việc: "Để đi Hàn Quốc, gia đình tôi phải vay ngân hàng 50 triệu đồng. Bỏ ra hơn 20 triệu đồng để học tiếng Hàn, nay hồ sơ đã lên mạng nhưng suốt 2 năm nay chỉ biết ngồi đợi. Tiền vay ngân hàng tháng nào cũng phải trả gốc và lãi". Thực tế, không phải chỉ có anh N mà hơn 12.000 lao động dù hồ sơ đã lên mạng nhưng vẫn chưa được xuất cảnh vì Chính phủ Hàn Quốc đã dừng không tiếp nhận lao động Việt Nam theo Chương trình cấp phép mới (EPS). Phương hướng xử lý với thị trường này cũng lâm cảnh bế tắc khi người đứng đầu ngành LĐ-TB&XH than rằng: "Chính lao động đã lấy đi cơ hội để Chính phủ hai bên trao đổi với nhau vì tỷ lệ lao động ta bỏ trốn quá cao".

Trong khi thị trường Hàn Quốc chưa được khơi thông, thị trường Nhật Bản lại đang là "cánh cửa hẹp" cho NLĐ Việt Nam. Thực tế, ba tháng đầu năm 2013, Nhật Bản chỉ tiếp nhận có 236 người. Trong khi Nhật Bản đang tiếp nhận nhỏ giọt thì lại rộ lên thông tin thị trường này "cấm cửa" với lao động Nghệ An. Cục Quản lý lao động ngoài nước cho biết, trong tháng 3/2013, Việt Nam đưa được 6.943 NLĐ đi làm việc ở nước ngoài. Trong đó, Đài Loan 2.998 người; Hàn Quốc 1.563 người; Nhật Bản 236 người; Malaysia 842 người; UAE 43 người, Ả rập Xê út 92 người... Tính chung, ba tháng đầu năm mới đưa được 19.814 người ra nước ngoài làm việc.

Lãng phí tiền tỷ, vạn người lo âu

Năm 2013, Hàn Quốc tiếp tục dừng tiếp nhận lao động Việt Nam vì tỷ lệ bỏ trốn cao khiến 12.000 lao động đã có chứng chỉ tiếng Hàn từ tháng 12/2011 và hàng vạn lao động đã học tiếng Hàn trên cả nước hết cơ hội. Thay vì chỉ ưu ái tuyển lao động Việt Nam như trước đây, các chủ sử dụng Hàn Quốc đã dần chuyển hướng sang tuyển dụng lao động đến từ Campuchia. Ông Choi Byung Gie, Giám đốc Cơ quan phát triển nguồn nhân lực Hàn Quốc tại Việt Nam (HRD) cho biết, trong năm 2012 và các tháng đầu năm 2013, Campuchia đã soán ngôi vị số một của Việt Nam thành nước có lượng lao động được tiếp nhận nhiều nhất. Đặc biệt, Hàn Quốc vừa công bố hạn ngạch trong năm 2013 là 60 nghìn lao động nhưng không có Việt Nam vì tỷ lệ bỏ trốn quá cao (hơn 50%).

Năm 2011, Việt Nam đưa được 12,5 nghìn lao động sang Hàn Quốc làm việc, đến năm 2012 giảm xuống còn 6.400 người. Năm 2013, chắc chắn số lượng càng giảm vì Chương trình cấp phép cho người lao động nước ngoài (Chương trình EPS) bị dừng từ tháng 8/2012 đến nay chưa được Hàn Quốc ký lại. Hậu quả nặng nề, 12.000 lao động đã có chứng chỉ tiếng Hàn từ tháng 12/2011 và hàng vạn lao động đã học tiếng Hàn trên cả nước hết cơ hội sang Hàn Quốc làm việc. Đại diện Trung tâm lao động ngoài nước (Bộ LĐ-TB&XH) cho biết, thân nhân của 12.000 lao động đã thi đỗ kỳ kiểm tra tiếng Hàn (tháng 12/2011) đang ngồi trên lửa. Đến cuối năm 2013, nếu Hàn Quốc vẫn dừng không tiếp nhận lao động Việt Nam, chứng chỉ tiếng Hàn của người lao động sẽ bị vô hiệu.

Từ năm 2004 đến nay, có trên 70.000 lượt lao động Việt Nam sang Hàn Quốc làm việc theo Chương trình EPS. Hiện, còn khoảng 57.000 lao động đang làm việc. Trong đó, có tới 17.000 lao động đã hết hạn hợp đồng nhưng vẫn trốn ở lại làm việc bất hợp pháp. Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Nguyễn Thanh Hòa cho biết, điều tra của Tổ chức Lao động quốc tế ILO cho thấy, chính gia đình đã thỏa thuận để lao động bỏ trốn ở lại Hàn Quốc, vì vậy, khi sang Hàn Quốc đàm phán, phía Việt Nam không dám đề nghị phía bạn truy bắt lao động bất hợp pháp Việt Nam: “Nếu đề nghị, họ sẽ bắt ngay nhưng lúc đó bộ mặt của đất nước chúng ta sẽ ra sao. Theo quy định, người lao động bỏ trốn là đã vi phạm hình sự và bị xử tù 2 năm. Chúng ta không thể vì một nhóm người bỏ trốn mà khiến quan hệ hai nước bị ảnh hưởng và khiến hàng vạn người mất đi cơ hội sang Hàn Quốc làm việc thu nhập cao”.

Theo NLĐO, TPO