Trên cơ sở đó, cùng với việc giới thiệu thành viên của các Bộ, ngành, cơ quan, Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội đã ban hành quyết định về việc thành lập Ban Chỉ đạo dự án và Ban Điều phối dự án. Ngày 17/6/2013, Ban Chỉ đạo dự án đã tổ chức cuộc họp đầu tiên nhằm giới thiệu các thành viên của Ban và thông qua báo cáo kết quả những công việc đã triển khai trong thời gian qua và dự kiến những hoạt động sắp tới.

Thứ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Phạm Minh Huân khẳng định trong thời gian qua công tác quản lý Nhà nước về BHXH đã được tăng cường với sự phối hợp chặt chẽ, đồng bộ với các Bộ, ngành. Việc sử dụng đầu tư Quỹ BHXH đã góp phần tích cực vào việc thúc đẩy sự phát triển kinh tế xã hội, tạo việc làm cho người lao động. Tuy nhiên việc mở rộng đối tượng tham gia BHXH còn chậm, đặc biệt là đối tượng tham gia BHXH tự nguyện, lao động trong khu vực kinh tế hợp tác xã và doanh nghiệp ngoài quốc doanh. Số người tham gia BHXH bắt buộc mới chiếm khoảng 20% lực lượng lao động, số người tham gia BHXH tự nguyện còn thấp hơn, chỉ khoảng 0,22% đối tượng thuộc diện tham gia BHXH tự nguyện. Tình trạng trốn, nợ BHXH với số tiền hơn 7.000 tỉ đồng (tính đến năm 2012) đã làm mất đi cơ hội hưởng quyền lợi BHXH của hàng ngàn người lao động (NLĐ) gặp rủi ro trong quá trình lao động. Bên cạnh đó, việc đầu tư sinh lời của quỹ BHXH chủ yếu là thực hiện mua trái phiếu chính phủ cho các ngân hàng thương mại của Nhà nước vay nên lãi suất chưa cao, sẽ hạn chế khi nguồn sinh lời phải là nguồn quỹ chủ yếu để điều chỉnh tăng lương cho người nghỉ hưu; gia tăng mức thụ hưởng cho người lao động đồng thời đảm bảo sự bền vững của quỹ BHXH trong dài hạn. Chế tài xử phạt các vi phạm hành chính trong lĩnh vực BHXH còn thấp chưa đủ mạnh để răn đe. Hơn nữa, vấn đề triển khai BHXH vẫn còn nhiều vướng mắc, khi mà hệ thống bên dưới vẫn manh mún, quy trình nghiệp vụ chưa được hiện đại hóa.

Một trong những khuyến nghị từ phía ILO từng đưa ra đối với Việt Nam trong thực hiện chính sách BHXH là tăng dần tuổi nghỉ hưu để cân đối tài chính giữa nguồn thu và chi cho quỹ, song đây không phải là biện pháp đủ để cải thiện tình hình của quỹ hưu trí trong thời gian tới, do đó, cần thiết phải sửa đổi cách tính lương hưu để giảm tỷ lệ chi trả. Bên cạnh đó, cần thực hiện một nghiên cứu khác nhằm xác định những biện pháp thay thế hữu hiệu để bảo vệ người lao động trong khu vực kinh tế phi chính thức bằng cách kết hợp giữa BHXH tự nguyện và lương hưu xã hội. ILO khuyến nghị Chính phủ Việt Nam xem xét thiết kế một chiến lược chung về BHXH nhằm tạo điều kiện cho tất cả những người gia được tham gia BHXH với các chương trình cơ bản như chương trình đóng – hưởng (bắt buộc và tự nguyện) và chương trình hưu trí do ngân sách đảm bảo cho người già hiện có. Việc tuân thủ đầy đủ việc khai báo lương đóng BHXH là cần thiết để đảm bảo sự bền vững tài chính của quỹ. Hơn nữa, các chương trình hưu trí tự nguyện cần đóng vai trò bổ sung cho tiền lương hàng tháng hiện tại bằng cách cung cấp các chế độ bổ sung.

Ông Gozkgy SicaraKzi, Giám đốc ILO tại Hà Nội đánh giá cao những nỗ lực của Việt Nam quá trình thực hiện các chính sách về BHXH, phía ILO cam kết tiếp tục hỗ trợ Việt Nam thực hiện dự án này thông qua Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội.

Bà Trần Thị Thúy Nga, Vụ trưởng Vụ BHXH, Trưởng Ban chỉ đạo dự án cho biết, dự án này sẽ được thực hiện trong vòng 40 tháng, bắt đầu từ năm 2013. Trong năm đầu tiên, với những hoạt động cụ thể được đề ra, dự án sẽ hướng tới 3 mục tiêu cụ thể là: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHXH và các văn bản hướng dẫn thi hành luật được ban hành trên cơ sở những đóng góp và kết quả thu được thông qua một số hoạt động của dự án; Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, Ủy ban các vấn đề xã hội của Quốc hội và các đối tác xã hội được nâng cao năng lực kỹ thuật và kiến thức chuyên môn về các vấn đề liên quan đến BHXH và các cải cách trong lĩnh vực này; Các đối tác xã hội được hỗ trợ nâng cao năng lực về phối hợp với Quốc hội nhằm cải thiện khuôn khổ pháp luật BHXH.

Bộ LĐ-TB&XH