HỒ SƠ VÀ BIỂU MẪU

Mục 1: HỒ SƠ THAM GIA, ĐÓNG BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ, BNN;

1. Thành phần hồ sơ

1.1. Người lao động

a) Tờ khai tham gia, điều chỉnh thông tin BHXH, BHYT (Mẫu TK1-TS).

b) Trường hợp người lao động được hưởng quyền lợi BHYT cao hơn kèm theo Giấy tờ chứng minh (nếu có).

c) Đối với người lao động theo đăng ký đóng trực tiếp tại cơ quan BHXH kèm theo Giấy tờ chứng minh thuộc đối tượng tham gia, đóng BHXH, BHYT, BHTN theo quy định của pháp luật.

d) Đối với trưởng hợp đóng BHXH bắt buộc còn thiếu tối đa 06 tháng để đủ điều kiện hưởng chế độ hưu trí hoặc hưởng trợ cấp tuất hằng tháng kèm theo sổ BHXH, Giấy chứng tử (đối với trường hợp hưởng trợ cấp tuất hằng tháng).

1.2. Đơn vị

a) Tờ khai đơn vị tham gia, điều chỉnh thông tin BHXH, BHYT (Mẫu TK3-TS).

b) Danh sách lao động tham gia BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ, BNN (Mẫu D02-LT).

c) Bản sao văn bản của cơ quan nhà nước có thẩm quyền liên quan đến điều chỉnh thông tin của đơn vị

d) Trường hợp đơn vị tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí, tử tuất kèm theo văn bản của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

2. Số lượng hồ sơ: 01 bộ.

Mục 2. LẬP HỒ SƠ THAM GIA BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ, BNN

1. Người tham gia có trách nhiệm cung cấp thông tin hoặc kê khai hồ sơ theo Mẫu TK1-TS (đối với trường hợp tham gia lần đầu; trường hợp đăng ký lại BHXH tự nguyện, điều chỉnh mức đóng BHXH tự nguyện; trường hợp đăng ký lại BHTNLĐ tự nguyện hoặc thay đổi phương thức đóng hoặc thay đổi về nghề, công việc, thời gian và nơi làm việc) kèm theo giấy tờ liên quan (nếu có) để làm căn cứ xác định đối tượng tham gia, số tiền đóng BHXH, BHTN, BHYT, BHTNLĐ, BNN; cụ thể:

2. Trường hợp người lao động được gia hạn hợp đồng hoặc ký HĐLĐ mới ngay tại nước tiếp nhận lao động thì thực hiện đóng BHXH theo phương thức quy định tại điểm này cho thời gian được gia hạn hoặc ký HĐLĐ mới truy đóng sau khi về nước.

3. Đối với người tham gia là Chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh; người quản lý doanh nghiệp, kiểm soát viên, người đại diện phần vốn nhà nước, người đại diện phần vốn của doanh nghiệp theo quy định của pháp luật; thành viên Hội đồng quản trị, Tổng giám đốc, Giám đốc, thành viên Ban kiểm soát hoặc kiểm soát viên và các chức danh quản lý khác được bầu của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã theo quy định của Luật Hợp tác xã không hưởng tiền lương quy định tại điểm m và n khoản 1 Điều 2 Luật BHXH; điểm b và đ khoản 1 Điều 12 Luật BHYT:

a) Trường hợp đăng ký tham gia thông qua đơn vị.

b) Trường hợp đăng ký tham gia trực tiếp tại cơ quan BHXH: Kê khai hồ sơ; nộp hồ sơ cho cơ quan BHXH trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, BHYT.

c) Đóng tiền theo phương thức đóng hằng tháng, 03 tháng hoặc 06 tháng một lần; thời hạn đóng.

4. Đối với người lao động và người đang bảo lưu thời gian đóng BHXH bắt buộc còn thiếu tối đa 06 tháng để đủ điều kiện hưởng lương hưu hoặc trợ cấp tuất hằng tháng quy định tại khoản 7 Điều 33 Luật BHXH: Kê khai hồ sơ; nộp hồ sơ và đóng tiền qua đơn vị hoặc cơ quan BHXH nơi cư trú.

5. Đối với người tham gia BHXH tự nguyện quy định tại khoản 4 Điều 2 Luật BHXH: Kê khai hồ sơ; nộp hồ sơ và đóng tiền theo phương thức đóng, thời hạn đóng theo quy định tại Điều 36 Luật BHXH cho tổ chức dịch vụ hoặc cơ quan BHXH khu vực nơi cư trú.

Trường hợp nộp qua Cổng Dịch vụ công Quốc gia thì thực hiện theo hướng dẫn trên Cổng Dịch vụ công Quốc gia.

6. Đối với người tham gia BHTNLĐ tự nguyện quy định tại Điều 2 Nghị định số 143/2024/NĐ-CP: Kê khai hồ sơ, nộp hồ sơ và đóng tiền theo phương thức đóng, thời điểm đóng quy định tại Điều 11 Nghị định số 143/2024/NĐ-CP cho tổ chức dịch vụ hoặc cơ quan BHXH khu vực nơi cư trú.

Trường hợp nộp qua Cổng Dịch vụ công Quốc gia thì thực hiện theo hướng dẫn trên Cổng Dịch vụ công Quốc gia.

7. Kết quả giải quyết thủ tục hành chính

a) Cơ quan BHXH trả kết quả thẻ BHYT bản điện tử vào ứng dụng bảo hiểm xã hội số (VssID), hòm thư điện tử cá nhân (email), liên kết với Tài khoản định danh điện tử (VNeID) mức độ 2. Người tham gia sử dụng thiết bị điện tử có cài đặt, đăng nhập ứng dụng VNeID hoặc VssID có kết nối internet để nhận thẻ bảo hiểm y tế bản điện tử. Cơ quan BHXH chỉ cấp thẻ BHYT bản giấy đối với các trường hợp không thể cài đặt ứng dụng VssID, VneID và không có căn cước công dân có gắn chip.

b) Sổ BHXH; trường hợp pháp luật quy định cấp và trả kết quả sổ BHXH bản điện tử thì cơ quan BHXH thực hiện theo quy định của pháp luật.

MỘT SỐ LƯU Ý:

Theo Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024, bắt đầu có hiệu lực từ ngày 01/7/2025, phạm vi tham gia BHXH bắt buộc đã được mở rộng. Cụ thể, khoản 1 Điều 2 của Luật quy định rõ:

Người lao động là công dân Việt Nam thuộc diện tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc bao gồm:

 Chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh tham gia theo quy định của Chính phủ.

Như vậy, kể từ ngày 01/7/2025, chủ hộ kinh doanh có giấy phép đăng ký kinh doanh sẽ chính thức thuộc nhóm đối tượng phải tham gia BHXH bắt buộc, bên cạnh nghĩa vụ đóng BHXH cho người lao động (nếu có). Đây là một thay đổi quan trọng trong chính sách an sinh, góp phần mở rộng diện bao phủ BHXH trên toàn quốc.

2. Chi tiết mức đóng bảo hiểm xã hội của hộ kinh doanh mới nhất 2025

2.1. Mức đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động làm việc cho hộ kinh doanh

Căn cứ theo Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024, Luật Việc làm 2013 và Luật An toàn, vệ sinh lao động 2015, từ ngày 01/7/2025, hộ kinh doanh có sử dụng lao động sẽ phải thực hiện nghĩa vụ đóng các khoản bảo hiểm sau:

- Bảo hiểm xã hội bắt buộc (BHXH): gồm quỹ hưu trí - tử tuất và quỹ ốm đau - thai sản.

- Bảo hiểm thất nghiệp (BHTN)

- Bảo hiểm y tế (BHYT)

- Bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp (BHTNLĐ-BNN)

Tổng tỷ lệ đóng các khoản bảo hiểm trên là 21,5% tính trên quỹ tiền lương tháng của người lao động.

2. 2. Mức đóng BHXH bắt buộc cho chủ hộ kinh doanh

Chủ hộ kinh doanh thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc sẽ được chọn tiền lương làm căn cứ đóng, nhưng phải tuân thủ giới hạn do pháp luật quy định.

Về mức đóng BHXH bắt buộc đối với chủ hộ kinh doanh cá thể: Theo điểm a, b khoản 4 Điều 33 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 quy định tỷ lệ đóng Bảo hiểm xã hội bắt buộc là 3% vào quỹ ốm đau và thai sản, 22% vào quỹ hưu trí và tử tuất, tổng 25% tiền lương.

Bên cạnh đó, theo khoản 1, Điều 31 Luật BHXH 2024:

- Mức đóng tối thiểu: bằng mức tham chiếu đóng BHXH, tức bằng 25% mức lương cơ sở. Hiện nay, mức lương cơ sở là 2.340.000 đồng/tháng. Do đó mức đóng bảo hiểm xã hội thấp nhất của chủ hộ kinh doanh là 25% x 2.340.000 = 585.000 đồng/tháng.

- Mức đóng tối đa: bằng 20 lần mức tham chiếu, tương đương 585.000 x 20 = 11.700.000 đồng/tháng.

Do đó, từ 01/7/2025, chủ hộ kinh doanh sẽ phải đóng BHXH bắt buộc trong khoảng từ 585.000 đồng đến 11.700.000 đồng mỗi tháng, tùy theo mức thu nhập đăng ký làm căn cứ.

3. Chủ hộ kinh doanh không đóng BHXH bị phạt thế nào?

Trường hợp chủ hộ kinh doanh không thực hiện đúng nghĩa vụ đóng BHXH cho bản thân và người lao động từ 1/7/2025 sẽ đối mặt với các hình thức xử phạt vi phạm hành chính. Cụ thể, Theo Điều 39 Nghị định 12/2022/NĐ-CP, quy định mức phạt liên quan đến đóng BHXH bắt buộc như sau:

*Mức xử phạt hành chính:

- Phạt từ 18% đến 20% tổng số tiền BHXH, BHTN phải đóng tại thời điểm bị lập biên bản, nhưng không vượt quá 75 triệu đồng, nếu:

+ Không đóng BHXH, BHTN cho toàn bộ người lao động thuộc diện bắt buộc.

+ Vi phạm chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự.

- Phạt từ 50 đến 75 triệu đồng nếu chủ hộ có hành vi trốn đóng BHXH, BHTN, cũng chưa đến mức bị xử lý hình sự.

*Biện pháp khắc phục hậu quả:

Ngoài tiền phạt, chủ hộ kinh doanh vi phạm còn phải:

- Nộp đủ số tiền bảo hiểm còn thiếu cho cơ quan BHXH;

- Nộp tiền lãi phạt, tính bằng 2 lần mức lãi suất đầu tư bình quân của quỹ BHXH trong năm trước, áp dụng cho phần chậm hoặc trốn đóng.

Nếu không tự nguyện thực hiện, ngân hàng hoặc kho bạc nhà nước có thể trích trực tiếp từ tài khoản của chủ hộ để thu hồi số tiền nợ, cộng với lãi suất không kỳ hạn cao nhất tại thời điểm xử phạt (trường hợp vi phạm từ 30 ngày trở lên).

4. Hồ sơ đăng ký tham gia BHXH bắt buộc của chủ hộ kinh doanh: Điều 27 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 quy định hồ sơ đăng ký tham gia BHXH bắt buộc như sau:

Điều 27 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 quy định về hồ sơ đăng ký tham gia BHXH bắt buộc

Như vậy, hồ sơ đăng ký tham gia BHXH bắt buộc của chủ hộ kinh doanh:

- Nếu nộp qua người sử dụng lao động: Hồ sơ bao gồm tờ khai đăng ký tham gia BHXH của người sử dụng lao động kèm theo danh sách người lao động tham gia BHXH.

- Nếu chủ hộ kinh doanh tự nộp: Hồ sơ bao gồm tờ khai đăng ký tham gia BHXH.

Hiện nay, mẫu Tờ khai tham gia bảo hiểm xã hội được quy định tại Mẫu TK1-TS ban hành kèm theo Quyết định 505/QĐ-BHXH năm 2020.

Để thực hiện thủ tục đăng ký tham gia bảo hiểm xã hội, anh/chị chủ hộ kinh doanh có thể đến cơ quan BHXH quận/huyện nơi cư trú hoặc đăng ký online qua trang dịch vụ công BHXH: https://dichvucong.baohiemxahoi.gov.vn. 

• Lưu ý: Hộ kinh doanh cần có chữ ký số để thực hiện nộp hồ sơ online trên trang dịch vụ công.
• Cụ thể, trong thời gian tới, Chính phủ và BHXH Việt Nam sẽ các ban hành các công văn hướng dẫn chi tiết về thủ tục đăng ký BHXH cho hộ kinh doanh.

5. Một số câu hỏi thường gặp về bảo hiểm xã hội cho hộ kinh doanh

5.1. Chủ hộ kinh doanh đã đủ tuổi nghỉ nghỉ hưu có phải đóng BHXH bắt buộc từ 1/7/2025 không?

Theo quy định tại Khoản 7 Điều 2 Luật BHXH 2024, từ ngày 1.7.2025, trường hợp không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc bao gồm:

…c) Đối tượng quy định tại Điểm m và Điểm n Khoản 1 Điều này đã đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định tại Khoản 2 Điều 169 của Bộ luật Lao động, trừ trường hợp thời gian đóng bảo hiểm xã hội còn thiếu tối đa 6 tháng quy định tại Khoản 7 Điều 33 của Luật này.

Trong đó, chủ hộ kinh doanh chính là đối tượng quy định tại Điểm m Điều này. Do đó, chủ hộ kinh doanh đã đủ tuổi nghỉ hưu thì không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, trừ trường hợp thời gian đóng bảo hiểm xã hội còn thiếu tối đa 6 tháng.

5.2. Chủ hộ kinh doanh đang tham gia BHXH tại doanh nghiệp khác thì có phải tham gia thêm BHXH bắt buộc cho hộ kinh doanh nữa không?

Trường hợp chủ hộ kinh doanh đang làm việc cho doanh nghiệp khác và đã tham gia BHXH bắt buộc tại công ty đang làm việc thì KHÔNG cần phải tham gia thêm BHXH với tư cách là chủ hộ kinh doanh nữa.

5.3. Chủ hộ kinh doanh đang tham gia BHXH tự nguyện đăng ký tham gia BHXH bắt buộc như thế nào?

Chủ hộ kinh doanh nếu từ tháng 7/2025 mà thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, muốn chấm dứt đóng BHXH tự nguyện để tham gia BHXH bắt buộc thì anh/chị làm thủ tục báo giảm (hồ sơ là Tờ khai TK1-TS) gửi cơ quan BHXH hoặc tổ chức dịch vụ thu nơi anh/chị đang tham gia BHXH tự nguyện.

Việc bổ sung chủ hộ kinh doanh vào các nhóm đối tượng tham gia BHXH bắt buộc từ ngày 01/7/2025 sẽ giúp chủ hộ kinh doanh và người lao động được hưởng đầy đủ các quyền lợi BHXH theo quy định.