Tăng cường năng lực của NLĐ trong thương lượng tập thể

Theo ông Lê Đình Quảng - Phó Trưởng ban Quan hệ LĐ (Tổng LĐLĐVN) - VN đang hoàn thiện các thể chế kinh tế thị trường theo định hướng XHCN và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, nên việc hoàn thiện hệ thống pháp luật LĐ, CĐ tương thích với TCLĐQT là một yêu cầu tất yếu. Đây không chỉ là đòi hỏi của quá trình hội nhập, mà chính là đòi hỏi của sự phát triển KTXH của đất nước. Việc thực hiện các TCLĐQT cho phép NLĐ và người sử dụng LĐ được tham gia nhiều hơn vào quá trình lập chính sách, tăng cường năng lực của NLĐ trong quá trình TLTT. Từ đó nâng cao tiếng nói của NLĐ, tạo cơ chế bảo vệ NLĐ tránh khỏi việc bị bóc lột, xây dựng quan hệ LĐ hài hòa, ổn định và tiến bộ, là điều kiện tiên quyết để thúc đẩy phát triển kinh tế.

Một trong những vai trò của TCLĐQT là một khung pháp lý quốc tế nhằm đạt được toàn cầu hóa công bằng và ổn định, ví dụ TCLĐQT tránh tình trạng một số nước không cạnh tranh với nhau bằng mức lương thấp và điều kiện làm việc bóc lột. Ông Phillip Hazelton - chuyên gia về quan hệ LĐ của ILO tại VN - chia sẻ: “TCLĐQT cung cấp một khung pháp lý cho các quốc gia, nhằm thực hiện toàn cầu hóa một cách công bằng dựa trên nguyên tắc tạo việc làm bền vững, quyền của con người được tôn trọng và đảm bảo an toàn khi làm việc, thúc đẩy phát triển DN bền vững, mang lại thêm nhiều cơ hội việc làm và thu nhập. TCLĐQT là những tiêu chuẩn chung giữa các quốc gia và thể hiện khía cạnh xã hội mạnh mẽ của quá trình toàn cầu hóa. TCLĐQT dựa trên những mục tiêu chiến lược đã được đồng thuận bởi các chính phủ, NLĐ và CĐ của hơn 180 quốc gia về các lĩnh vực việc làm, bảo trợ xã hội, đối thoại xã hội và quyền tại nơi làm việc”.

TCLĐQT và việc làm bền vững

Thực tế của Dự án Better Work của ILO và Tổ chức Tài chính quốc tế thực hiện giúp các nhà máy dệt may, da giày VN tuân thủ các TCLĐQT tốt hơn cho thấy các DN này đã được hưởng lợi từ điều đó. Quản đốc của Cty T&T cho biết, khi thực hiện TCLĐQT, CNLĐ trở nên gắn bó hơn với nhà máy và bản thân nhà máy đã có được một lực lượng LĐ giỏi hơn, hiệu quả hơn trước đây. Quản đốc Cty Poong-In-Vina bày tỏ “tin tưởng rằng 4 khách hàng quốc tế lớn - những người luôn quan tâm đến việc tuân thủ điều kiện LĐ - tìm đến chúng tôi là vì nhà máy đã tham gia Better Work”. Thống kê của hàng trăm nhà máy tham gia Better Work VN cho thấy, nhờ tuân thủ TCLĐQT theo khuôn khổ của chương trình mà 62% số nhà máy mở rộng SX, 65% có tổng doanh thu tăng, 75% ghi nhận số lượng đặt hàng tăng từ các khách hàng chính.

Hiện yêu cầu và nhận thức của người tiêu dùng trên thế giới về các sản phẩm được làm ra có tuân thủ TCLĐQT hay không ngày càng tăng. Theo Oxfam Australia, 72% số người tiêu dùng Đức sẵn sàng chấp nhận trả thêm tiền cho quần áo của họ nếu có thể biết được rằng những sản phẩm đó được làm ra bởi những CNLĐ được trả công xứng đáng. Bàn về việc thực hiện TCLĐQT, bà Sandra Polaski - Phó Tổng Giám đốc ILO - khẳng định: Trong quá trình hội nhập khu vực và toàn cầu, TCLĐQT đã trở thành điều kiện tham chiếu trong nhiều cuộc đàm phán nhằm đạt được các thỏa thuận về hội nhập. Nếu VN muốn hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế toàn cầu, VN cần ý thức được và dần tuân thủ TCLĐQT, bởi các tiêu chuẩn này là điểm tham chiếu mà các đối tác thương mại yêu cầu.

Ông Phillip Hazelton cho rằng: “Trong điều kiện kinh tế thị trường và hội nhập, bất kể có các hiệp định thương mại hay không, việc tuân thủ các TCLĐQT là đòi hỏi của thị trường chứ không phải của các chính phủ, vì nó có lợi hơn cho DN, cho NLĐ và cho nền kinh tế. Các tiêu chuẩn cao hơn về lương và thời giờ làm việc có thể khiến NLĐ hài lòng hơn, do đó DN sẽ chịu ít biến động về nhân sự hơn. Càng ngày, các đối tác thương mại quốc tế càng yêu cầu các DN phải đáp ứng được các TCLĐQT cơ bản”.

Có thể khẳng định, Bộ luật LĐ 2012 và Luật CĐ 2012 là một bước tiến mới nhằm hài hòa các quy định về vấn đề LĐ, CĐ với các TCLĐQT cơ bản của ILO thông qua các quy định như khái niệm về cưỡng bức LĐ, đối xử bình đẳng giữa LĐ nam và LĐ nữ, tiêu chí và cơ chế xác định tiền lương tối thiểu, quan hệ việc làm, sử dụng LĐ trẻ em, người chưa thành niên, tự do tự nguyện thành lập, gia nhập và hoạt động CĐ, cơ chế bảo vệ CB CĐ…. (Ông Lê Đình Quảng - Phó Trưởng ban Quan hệ LĐ, Tổng LĐLĐVN).

Theo NLĐO